Банктын системасынын(тутумунун) функциялары

Банк системасынын негизги функциялары

Банктар киреше көрүү максатында коммерциялык ишканалар катары өз ишмердүүлүгүн улантуусунда, экономикалык системанын бир бөлүгү катары аткарган көптөгөн функциялары бар. Финансылык ортомчулук, ликвиддүүлүктү камсыз кылуу, кредиторлорду баалоо жана көзөмөлдөө, кирешеге жана байлыктын бөлүштүрүлүшүнө таасир этүү, акча-кредит саясатынын эффективдүүлүгүн жогорулатуу жана улуттук жана эл аралык сооданы жакшыртуу экономикалык системадагы банктардын эң маанилүү функциялары болуп саналат.

Финансылык ортомчулук функциясы

Банктардын негизги экономикалык функциялары финансылык ортомчулук болуп саналат. Банктар жеке адамдардан жана фирмалардан чогулткан акча каражаттарын белгилүү бир пайыздык төлөм үчүн жеке адамдарга, компанияларга жана мамлекетке берүү менен экономикага кайтарып, ошону менен фонд берүүчүлөр менен фонд талап кылуучулардын ортосундагы ортомчулук милдетти аткарышат. Банк секторунун финансылык функцияларынын натыйжасында экономикада кредиттик каражаттардын сунушу жана суроо-талабы көбөйөт,натыйжада финансы рыногунун көлөмү кеңейип, улуттук киреше жана иш менен камсыз болуу өсөт. Банктардын дагы бир маанилүү макроэкономикалык функциясы - каржы системасына тартылган каражаттарды экономиканын өнүгүшүнө эң чоң салым кошо турган тармактарга багыттоо. Мындан тышкары экономикада эффективдүү акча-кредит саясатын жүргүзүү, өлкөнүн тышкы экономикалык байланыштарын өнүктүрүү жана анын дүйнө менен интеграциясы өнүккөн банк сектору менен гана мүмкүн.

Тышкы сооданы каржылоо жана экспортту илгерилетүү функциясы

Өлкөнүн тышкы соодасын өнүктүрүү ошол өлкөнүн экспортунун көбөйүшү менен мүмкүн. Экспорттун өнүгүшү, тескерисинче, өлкөнүн тышкы соода саясатына жана экспорттук операциялардын тез, коопсуз жана оңой аткарылышын жана экспортту каржылай турган системанын болушуна көз каранды. Бул муктаждыкка өлкөдөгү банк системасы да жооп берет. Документтердин ордуна төлөө, алдын ала төлөм, сатып алуучу компанияны алдын ала каржылоо, банктык кепилдик, аккредитив, форфейтинг жана факторинг сыяктуу банктык кызматтар тышкы сооданы каржылайт жана компанияларга импорттук-экспорттук операцияларды оңой, тез жана ишенимдүү жүргүзүүгө мүмкүндүк берет, ошентип экспортко дем берет.

Ресурстарды эффективдүү пайдаланууну камсыздоо функциясы

Банктар чогулткан ресурстарды экономикага жана коомго керектүү приоритеттүү тармактарга которуу менен ресурстарды кайра бөлүштүрүүдө ортомчулук кылышат, ошондой эле алар сакчыларга да, насыя издөөчүлөргө да бар бош турган каражаттарды экономикага кайра киргизүү аркылуу максималдуу пайда алууга жардам беришет.

Кирешени жана байлыкты бөлүштүрүүнүн таасир этүүчү функциясы

Банктар; карманган кредиттик саясаттар менен киреше жана байлык бөлүштүрүүдө натыйжалуу болушу мүмкүн. Приоритеттүү тармактарга жана региондорго төмөн пайыздык кредиттерди берүү менен түзүлгөн жумушка орношуу мүмкүнчүлүктөрүнүн натыйжасында кирешеси төмөн топтордун кирешелери салыштырмалуу жогорулайт, натыйжада кирешелер адилеттүү бөлүштүрүлөт.

Фондду түзүү функциясы

Банктар мыйзамдуу акчаларды түзүү аркылуу экономикадагы акча массасын аныктоодо маанилүү роль ойнойт. Түзүлгөн акча каражаты канчалык жогору болсо, экономикадагы расмий эместик ошончолук төмөндөйт. Fiat акча түзүүнүн негизги аныктоочу мыйзамдуу камдык катышы болуп саналат. Бул катыш канчалык төмөн болсо, банктар тарабынан түзүлгөн акчанын көлөмү ошончолук жогору болот.

Акча-кредиттик жана фискалдык саясатты ишке ашырууга көмөк көрсөтүү функциясы

Экономикада баалардын туруктуулугун камсыз кылуу максатында өкмөттөр ар кандай саясатты ишке ашырышат. Борбордук банк тарабынан түрдүү инструменттерди колдонуу менен ишке ашырылган бул саясаттарга жетишүүдө банктар маанилүү роль ойнойт. Айрыкча акча-кредит саясатынын мыйзамдык камдык ченеми, кайра эсептик чен, ачык рынок операциялары, ликвиддүүлүк, депозиттик пайыздык чен, тандалма кредит саясаты сыяктуу акча саясатынын инструменттери банктар жүргүзө турган саясаттарга таасирин тийгизип, экономикадагы акча массасынын көлөмү банктар аркылуу кеңейтилет же кыскартылат. Мына ушундай жол менен акча- кредиттик жана фискалдык саясаттар банктар аркылуу өз максатына ылайык оңой жүргүзүлөт.