Википедия:Сомо/Жоди Фостер
Алисия Кристиан "Жоди" Фостер (англ. Jodie Foster;1962-жылдын 19-ноябрында туулган) - америкалык кино жана телеактриса жана кинорежиссер. Көп учурларда ал "өз муунунун эң мыкты актрисасы" деп айтылып келет. Ж. Фостер чыгармачылык жолун 1965-жылы үч жашында модель кыз катары баштаган. Эки жылдан соң "Мэйберри" (англ. Mayberry R.F.D.) деген комедиялык телесериалда роль жараткан. 1960-жылдардын аягында жана 1970-жылдардын башында, ал бир нече PrimeTime сериалдарына тартылып жана балдардын тасмаларында ойногон. Актрисанын Мартин Скорсезе тарткан "Таксист" (англ. Taxi Driver, 1976) тасмасындагы өспүрүм сойку кыздын ролу коомчулук тарабынан кызуу кабыл алынып, "Оскар" сыйлыгына көрсөтүлгөн. Ж,Фостер "Багси Мэлоун" (Bugsy Malone, 1976), "Көчөнүн акырында жашаган кыз" (англ. Who Lives Down the Lane, 1976) тасмаларындагы өспүрүм кыздын ролу аркылуу таанылган жана "Жөөлүгөн жума" (англ. Freaky Friday, 1976), "Өтүктөгү шам" (англ. Candleshoe, 1977) жана "Түлкүлөр" (англ. Foxes, 1980) тасмаларындагы ролдору үчүн жаштар "сыйынган жылдызга" айланган.
Йел университетиндеги окуусунан соң, актриса чоңдордун ролун ойногонго аракет кылган, анын аракети "Күнөөлөнгөндөр" (англ. The Accused, 1988) тасмасындагы ролунда акталып, бир нече абройлуу сыйлыктардын, анын ичинде "Оскар" жана "Алтын глобус" сыйлыктарынын ээси болгон. Актриса экинчи жолу "Оскар" сыйлыгына үч жылдан кийин "Козулар маарабайт" ( англ. The Silence of the Lambs) триллер тасмасындагы Клариса Старлиңдин ролу үчүн татыктуу болгон. Ж. Фостер "Кичине киши Тейт" (англ. Little Man Tate, 1991) тасмасында алгачкы режиссердук бактысын сынап көргөн, фильм ийгиликтүү чыккан. 1992-жылы актриса өзүнүн Egg Pictures кинокомпаниясын түптөгөн. Кинокомпаниянын алгачкы тасмасы "Нелл" (англ. Nell, 1994) тасмасындагы башкы ролу үчүн дагы бир жолу "Оскар" сыйлыгына талапкер болгон. Анын 1990-жылдарда тартылган тасмаларына "Соммерсби" (англ. Sommersby, Maverick, 1994), "Байланыш" (англ. Contact, 1997) жана "Анна менен падыша" (англ. Anna and the King, 1999) кирет. Ж. Фостердин экинчи режиссердук иши "Майрамдарда үйгө карай" (англ. Home for the Holidays, 1995) тасмасы киреше алып келген эмес, ошондой эле киносынчыларынын талаштуу (эки анжы) пикирлерине ээ болгон.
2000-жылдардын башындагы чыгармачылык артка кетүүдөн соң актриса "Коркунучтуу бөлмө" (англ. Panic Room, 2002), "Учуу элеси" (англ. Flightplan, 2005), "Ууру кармалбады" (англ. Inside Man, 2006) жана"Тайманбас" (англ. The Brave One, 2007) деген тасмаларда ойногон. Ал 2010-жылдан тарта чыгармачылыгын режиссердук өнүткө буруп, "Кемчет куурчак" (англ. The Beaver, 2011), "Акча жиндиси" (англ. Money Monster), "Карточкадан жасалган үй" (англ. House of Cards), Netflix "Кызгылт сары - мезгилдин хити" (англ. Orange is the New Black) тасмаларында режиссерлук кылган. Ошондой эле 2013-жылы "Элизиум" (англ. Elysium) тасмасында ойногон. Ж. Фостер эки жолу алган "Оскар" сыйлыгынан тышкары, үч жолу Британия кино жана телекөрсөтүү академиясынын сыйлыгына, үч жолу "Алтын глобус" сыйлыгына, АКШ киноактерлор Гильдиясынын сыйлыгына жана Чет элдик прессанын голливуддук ассоциясынын сыйлыгына жана "Сесил ДеМилл" сыйлыгына татыктуу болгон.