Домен аталыштар системасы

Домен аталыштар системасы (англ. Domain Name System, DNS) — интернет тармагындагы компьютерлердин өтө сейрек учуроочу аталыштар тобу. Домен аталыштары чекит менен бөлүнгөн доменден турат, мисалы, www.уander.ru. аталыштагы домен саны чектелген эмес. Домендер өсүү тартиби боюнча солдон оңго жайгашат. Жогорку деңгээлдин домендеринин мааниси интернетте стандартташтырылган, алар: соm – коммерциялык уюмдар; edu – окуу жайлар; net – тармак ресурстары; org – уюмдар; ru – Орусия жана башка. Компьютердин домен аталышы – бул «логикалык адрес», ал тармактын физикалык уюму менен эч байланышпайт. Ушунусу менен IP-адрестен айырмаланып турат. Ар бир оруну 4 бөлүктөн турган сандык интернет протоколу (ИП) интернеттин адреси. ИП тин биринчи бөлүгү географиялык ордун, экинчиси мекемени, үчүнчүсү компьютердик топту, акыркысы компьютердин аталышын билгизет. Домен аталыштар системасы колдонуучунун интернеттин бардык ресурстарына жөнөкөй жана тунук кайрылуусун уюштурат. Система каалаган ресурсту жеңил эстеп калгандай домен аталышын түзүүгө багытталган. Домендин тексттик аты аймактык ат болуп, өз аты жана машина аты сыяктуу бөлүктөн турат. Аймактар мекемелик (com, edu, gov, mil, net, org) жана географиялык (au, by, ca, ru, kg) болуп бөлүнөт. Домен аталыштарын атайын мекемелер каттайт. Ал үчүн мурдатан аракеттенген домен администраторуна кайрылуу керек. Домен атын каттоо өз алдынча сервер көрсөтмөлөрүн окуп-үйрөнгөн соң аткарылат.

RFC документтери

Стандарттык

RFC 1034 — Domain Names - Concepts and Facilities
RFC 1035 — Domain Names - Implementation and Specification
RFC 1123 — Requirements for Internet Hosts—Application and Support
RFC 1995 — Incremental Zone Transfer in DNS
RFC 1996 — A Mechanism for Prompt Notification of Zone Changes (DNS NOTIFY)
RFC 2136 — Dynamic Updates in the domain name system (DNS UPDATE)
RFC 2181 — Clarifications to the DNS Specification
RFC 2308 — Negative Caching of DNS Queries (DNS NCACHE)
RFC 2672 — Non-Terminal DNS Name Redirection
RFC 2845 — Secret Key Transaction Authentication for DNS (TSIG)
RFC 3225 — Indicating Resolver Support of DNSSEC
RFC 3226 — DNSSEC and IPv6 A6 aware server/resolver message size requirements
RFC 3596 — DNS Extensions to Support IP Version 6
RFC 3597 — Handling of Unknown DNS Resource Record (RR) Types
RFC 4343 — Domain Name System (DNS) Case Insensitivity Clarification
RFC 4592 — The Role of Wildcards in the Domain Name System
RFC 4635 — HMAC SHA TSIG Algorithm Identifiers
RFC 5001 — DNS Name Server Identifier (NSID) Option
RFC 5011 — Automated Updates of DNS Security (DNSSEC) Trust Anchors
RFC 5452 — Measures for Making DNS More Resilient against Forged Answers
RFC 5890 — Internationalized Domain Names for Applications (IDNA):Definitions and Document Framework
RFC 5891 — Internationalized Domain Names in Applications (IDNA): Protocol
RFC 5892 — The Unicode Code Points and Internationalized Domain Names for Applications (IDNA)
RFC 5893 — Right-to-Left Scripts for Internationalized Domain Names for Applications (IDNA)
RFC 6891 — Extension Mechanisms for DNS (EDNS0)
RFC 7766 — DNS Transport over TCP - Implementation Requirements

Сунушталган коопсуздук стандарттары

RFC 4033 — DNS Security Introduction and Requirements
RFC 4034 — Resource Records for the DNS Security Extensions
RFC 4035 — Protocol Modifications for the DNS Security Extensions
RFC 4509 — Use of SHA-256 in DNSSEC Delegation Signer (DS) Resource Records
RFC 4470 — Minimally Covering NSEC Records and DNSSEC On-line Signing
RFC 5155 — DNS Security (DNSSEC) Hashed Authenticated Denial of Existence
RFC 5702 — Use of SHA-2 Algorithms with RSA in DNSKEY and RRSIG Resource Records for DNSSEC
RFC 5910 — Domain Name System (DNS) Security Extensions Mapping for the Extensible Provisioning Protocol (EPP)
RFC 5933 — Use of GOST Signature Algorithms in DNSKEY and RRSIG Resource Records for DNSSEC
RFC 7830 — The EDNS(0) Padding Option
RFC 7858 — Specification for DNS over Transport Layer Security (TLS)
RFC 8310 — Usage Profiles for DNS over TLS and DNS over DTLS
RFC 8484 — DNS Queries over HTTPS (DoH)

Эксперименталдык RFC

RFC 1183 — New DNS RR Definitions

Учурдагы мыкты тажрыйбалар менен тастыкталган

RFC 2182 — Selection and Operation of Secondary DNS Servers (BCP 1
RFC 2317 — Classless IN-ADDR.ARPA delegation (BCP 2
RFC 5625 — DNS Proxy Implementation Guidelines (BCP 15
RFC 6895 — Domain Name System (DNS) IANA Considerations (BCP 4
RFC 7720 — DNS Root Name Service Protocol and Deployment Requirements (BCP 4

Маалыматтык RFC

RFC 1178 — Choosing a Name for Your Computer (FYI
RFC 1591 — Domain Name System Structure and Delegation
RFC 1912 — Common DNS Operational and Configuration Errors
RFC 2100 — The Naming of Hosts
RFC 3696 — Application Techniques for Checking and Transformation of Names
RFC 3833. Threat Analysis of the Domain Name System (DNS)
RFC 4892 — Requirements for a Mechanism Identifying a Name Server Instance
RFC 5894 — Internationalized Domain Names for Applications (IDNA):Background, Explanation, and Rationale
RFC 5895 — Mapping Characters for Internationalized Domain Names in Applications (IDNA) 2008
RFC 7626 — DNS Privacy Considerations
RFC 7706 — Decreasing Access Time to Root Servers by Running One on Loopback
RFC 7816 — DNS Query Name Minimisation to Improve Privacy
RFC 8499 — DNS Terminology

Расмий мартабасы белгисиз RFC

RFC 920 — Domain Requirements – Specified original top-level domai
RFC 1032 — Domain Administrators Guide
RFC 1033 — Domain Administrators Operations Guide
RFC 1101 — DNS Encodings of Network Names and Other Types

Булактар

“Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1