Кижи көтөрүлүшү
Кижи көтөрүлүшү (1769 - 71) - Олонец тоо-кеп заводдоруна (Карелия) катталган дыйкандардын феодалдык, эзүүнүн күчөшүнө каршы кыймылы.
Кижи көтөрүлүшүнүн чыгышына оруп-жыюу убагында дыйкандарды мрамор даярдоого жана завод курууга жиберүү шылтоо болгон. Көтөрүлүш Кижи погостусан (чиркөөлүү, мазарлуу кыштак) башталып, 1769-жылдын күзүнөн карелдер, вепстер жашаган волостторго тараган. Ага 40 миңче адам катышып, алардын кыймылы куралдуу көтөрүлүшкө айланган. Бирок дыйкандардын айрымы алданып, күрөшүн токтоткон. Кижи көтөрүлүшү 1771-ж. куч менен басылып, жетекчилери түбөлүк сүргүнгө айдалган; 52 адам Сибирге жер которуп, көпчүлүгү солдатка алынган. Кижи көтөрүлүшүнун натыйжасында мрамор даярдоо, жаңы заводдорду куруу токтотулган.
Колдонулган адабияттар
түзөтүүКыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1978. Том 3. Ирик - Лактар. -640 б.