Насыя
Насыя же ошондой эле кредит (лат. creditum ― карыз) катары белгилүү ― 1) насыялык келишим боюнча кайтарып берүү жана пайдалангандыгы үчүн үстөк пайызын кошо кайырып берүү шарты менен карыз алуучуга банк же дагы башка кредит уюмдары (насыя берүүчү) тарабынан берилүүчү акча каражаты. (Аны «зайым» түшүнүгүнөн айырмалай билүү керек); 2) бухгалтердик эсептин дебетке карама-каршы эсептерде өзгөртүүлөрдү туюнтуучу аталгысы.
Насыяны кайра каржылоо-бул бир кредиттик мекемени экинчисине алмаштыруу: карызкор башка банктан насыя алат, Адатта, колдо болгон насыяны төлөө үчүн кыйла ыңгайлуу шарттарда[1].
Насыянын маңызы ― нарктык мамилелердин өзгөчө калыбы катары, бир экономикалык субъектинин наркы убактылуу бошоп, кайта өндүрүү процессине катышпаган учурда пайда болот. Насыянын жардамы менен нарк аны колдонбогон (насыя берүүчү) бир уюмдан кошумча каражаттарга муктаж болуп турган экинчи уюмга (карыз алуучуга) өтөт.
Насыянын функциялары ― кайта бөлүштүрүү, жүгүртүү куралдарын жаратуу, кайта өндүрүү жана стимулдаштыруу.
Насыянын калыптары ― акчалай насыя, товардык насыя, аралаш насыя.
Микронасыялар ― бир пайыз алкагында микрокаржылоо компанияларынын тарабынан берилген заемдук ресурстарга бир аз сумма. Микронасыялар, эрежедегидей эле, өмүр актуалдуу маселелерди чечүү үчүн түзүлөт[2].
Булактар түзөтүү
- Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7