Песпективдүү изилдөөлөр институту

Песпективдүү изилдөөлөр институту (англ. The Institute for Advanced Study, аббр.: IAS) – Принстондо (Нү-Жерси, АКШ) жайгашкан, америкалык окутуучу Абрахам Флекснер жана филантроп Луи Бамбергер менен Кэролайн Бамбергер Фульд тарабынан 1930-жылы негизделген, теориялык жана интеллектуалдык изилдөөлөрдүн көз карандысыз постдоктордук изилдөө борбору.

Институт АКШга көчүп келген Альберт Эйнштейндин, Герман Вейльдин, Жон фон Нейманндын жана Курт Гөдельдин окуу үйү катары таанымал. Принстон, Рутгерс университеттери жана башка жакынкы аймактагы окуу жайлар менен тыгыз байланышта болсо дагы, институт көз карандысыз табылып, окуу акысын же кандайдыр бир чогултууларды жыйнабайт. Флекснердин институтту негиздеген себеби өзүнүн билимге умтулуусу болгон. Институттун белгилүү программасы же эксперименталдык объектиси жок. Изилдөөлөр келишим боюнча негизделген же атайын уюштурулган болбойт; ар бир изилдөөчүгө өз максаттарына жетүүгө эркиндик берилет. Европада фашисттик агымы курчуп жатканда пайда болгон институт интеллектуалдык капиталдын Европадан Америкага өтүүсүндө негизги ролду ойноп, академиялык жана илимий жашоонун эң жогорку катмары репутацияга ээ болгон. Акчалай салымдар, гранттар жана финансылык белектердин жардамы менен иш жүргөзгөн институт Улуттук илимий фонду негиздеген Американын сегиз математикалык институттарынан бири болуп эсептелет. Кээ бир Песпективдүү изилдөөлөр институттар консорциумунун башка сегиз мүчөлөрүнүн модели болуп саналат.

Институт төрт жогорку мектептерден турат: тарыхый изилдөөлөр, математика, табият илими жана социология, ошондой эле булардын катарына теоретикалык биология программасы да кирет.