Википедия

Рашизм

Рашизм же русизм же орусчулдук (укр. рашизм, англ. rashism, ruscism) — бир катар изилдөөчүлөр, саясатчылар жана журналисттер постсоветтик Орусиянын идеологиясын, социалдык практикасын жана саясий тартибин сүрөттөө үчүн колдонгон термин. «Рашизм» саясий системанын агрессивдүү мүнөзүн, экспансионисттик тышкы саясатты, ультра улутчулдукту, жеке адамга сыйынууну жана шовинизмди баса белгилейт.

2022-жылдын февралында Орусиянын Украинага басып киришинин символу "Z" белгиси болуп калды, ал кеңири таралган. Орусиянын куралдуу күчтөрү жана алардын колдоочулары[1]. Көптөгөн сынчылар бул символду фашисттик свастикага салыштырышат[2]

«Раш» деген муун Russia деген сөздүн транскрипциясын билдирет (англис тилинен – «Россия»; прон. Rush), экинчи муун «изм» Орусияда зордук-зомбулук идеологиясынын, кыязы, фашизмдин бар экенин көрсөтүп турат деп эсептелет. "Рашисттер" деп Украинага басып кирүүгө катышкан орус аскерлери, ошондой эле Путин режиминин жактоочулары айтылат.

Рашизм 2008-жылы Грузиядагы согуштан кийин коомдук талкууда колдонула баштаган. Бирок бул термин эң чоң популярдуулукка Крым Орусияга кошулуп, 2014-жылы орус-украин согушу башталгандан кийин ээ болгон.

Мааниси түзөтүү

2022-жылдын июль айына карата «рашизм» термини бир түшүнүктүү чечмелөөгө ээ болгон эмес жана анын этимологиясы дагы эле талаш-тартыштын предмети болгон. Бул сөз бир эле учурда италян, орус жана англис тилдерине шилтемелерди камтыйт деп болжолдонууда. Демек, "раш" мууну Орусия (англ. Russia) сөзүнүн транскрипциясына окшош, "Rush" деп айтылат жана ошол эле учурда "Рашка" деген кемсинтүүчү жаргонго окшош[3]. Экинчи муун "изм" зордук-зомбулук идеологиясын, кыязы, фашизмди билдирет[4]. Башка версиялар боюнча, "изм" бир эле учурда "фашизм" жана "расизм" дегенди билдирет[5][6][7]. Национал-социализмге эмес, фашизмге шилтеме жасоо постсоветтик мейкиндиктин тилдик өзгөчөлүгү менен түшүндүрүлөт, мында “фашизм” 20-кылымдагы немис жана италиялык режимдер үчүн эң кеңири таралган термин[8].

Булактар түзөтүү

  1. ↑ «Звичайний рашизм»: Путін відверто і послідовно наслідує Гітлера (укр.). — «Z – з цією літерою пов'язане нове російське божевілля. Вона не лише на смертоносній рашистській бронетехніці… На приватних автівках, у підсвітці будинків, на формі спортсменів, позбавлених можливості брати участь у всіх міжнародних змаганнях, на одязі дорослих і дітей.
    Кремлівські пропагандисти не вигадали нічого розумнішого, ніж запропонувати для патріотичного підйому мас новий фашистський символ, по суті нову свастику. І літеру взяли не з кирилиці, а з «ворожої латиниці».»
  2. ↑ Владлен Мараев, Юлия Гуз. Рашизм, или почему россияне – новые нацисты (орусча)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Vox Ukraine (23 -март (жалган куран) 2022).
  3. ↑ The War in Ukraine Has Unleashed a New Word (англисче)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). The New York Times (22 April 2022). Текшерилген күнү 1 -июль (теке) 2022.
  4. ↑ Что означает «рашизм» или русский фашизм? Новый термин скоро может появиться в учебниках (орусча)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Ilta Sanomat. Текшерилген күнү 2 -июль (теке) 2022.
  5. ↑ Рашизм(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Meduza. Текшерилген күнү 29 -июнь (кулжа) 2022.
  6. ↑ ‘Orcs’ and ‘Rashists’: Ukraine’s new language of war (англисче)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). AlJazeera (3 May 2022). Текшерилген күнү 6 -июль (теке) 2022.
  7. ↑ The Rashists from Mordor vs. the Tractor Troops: Ukraine’s new language of war (англисче)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Politico. Текшерилген күнү 2 -июль (теке) 2022.
  8. ↑ Eugene Volokh. Ruscism (англисче)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). The Reason (3 October 2022). Текшерилген күнү 2 -июль (теке) 2022.
"https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Рашизм&oldid=462788" булагынан алынды