Тумчуктуруу

Тумчуктуруу – криминалистикада кычкылтектин дем алуу органына кирүүсүнө механикалык түрдө тоскоолдук этүүнүн сырткы таасири катары аныкталат.

Тумчуктуруу бир түрү - жутканда тумчуктуруу, ал дароо биринчи жардамды талап кылат (төмөндө оку).

Тумчуктуруу түрлөрү

Тумчуктуруу төмөнкүдөй түрлөрү белгилүү: Газ, абанын жетишсиздиги; дем алуу жолдорунун бөтөн нерселер (тамак-аштын чоң кесимдери ж.б.) менен тосулуп калышы; кан кусуу учурларда.

Жутканда тумчуктуруу (жана биринчи жардам)

Жутканда тумчуктуруу тамак жакшы жутулбаганда пайда болот, жана ал адашып, жана дем алуу жолдорун тосот.

Кээ бир кол ыкмалары тумчуктурууну чече алат (төмөндө оку).

Мындан тышкары, рынокто кээ бир «анти-тумчуктуруу» шаймандар бар (LifeVac жана Dechoker).

Жөнөкөй жабырлануучулар үчүн

Биринчи бөлүгү жөтөлүү.

Жабырлануучу жөтөлө албаса, кол менен эки техникаын колдонуңуз (төмөндөгү эки сүрөттү караңыз). Жакшыраак натыйжа алуу үчүн, аларды кезеги менен айкалыштырыңыз: ар бир техниканы болжол менен 5 жолу жасап, анан башка техника өтүңүз, жана бул бурулуштарды тынымсыз кайталаңыз.

Кош бойлуу жана аябай ашыкча семиз адамдар үчүн, бул техникалар ар кандай (төмөндө оку).

Балдар (1 жашка чейинки) үчүн, бул техникалар ар кандай (төмөндө оку).

Эгерде муунуу улана берсе, тез жардам кызматын чакырыңыз.

Жабырлануучу бир аз убакыттан кийин эсин жоготуп коюшу мүмкүн (төмөндө оку), жана ага керек: «жүрөк-өпкө реанимациясы, тумчугууга каршы».

«Артка соккулар»: Жабырлануучунун көкүрөгүн чаппай турган колу менен колдоп (эффективдүүлүктү жакшыртуу үчүн) жана мүмкүн болушунча жабырлануучунун денесин ийиңиз. Анан экинчи колу менен катуу чапкыла.

«Көкүрөк басымы»: Аларды катуу колдонуу, көкүрөк сөөктүн төмөнкү жарымында.

Кош бойлуу же ашыкча семиз адамдар үчүн

Биринчи бөлүгү да жөтөлөт.

Жабырлануучу жөтөлө албаса, кол менен эки техникаын колдонуңуз (төмөндөгү эки сүрөттү караңыз). Жакшыраак натыйжа алуу үчүн, аларды кезеги менен айкалыштырыңыз: ар бир техниканы болжол менен 5 жолу жасап, анан башка техника өтүңүз, жана бул бурулуштарды тынымсыз кайталаңыз.

Эгерде муунуу улана берсе, тез жардам кызматын чакырыңыз.

Жабырлануучу бир аз убакыттан кийин эсин жоготуп коюшу мүмкүн (төмөндө оку), жана ал керек: «жүрөк-өпкө реанимациясы, тумчугууга каршы».

«Артка соккулар»: Жалпы жабырлануучуларга келсек. Жабырлануучунун көкүрөгүн чаппай турган колу менен колдоп (эффективдүүлүктү жакшыртуу үчүн) жана мүмкүн болушунча жабырлануучунун денесин ийиңиз. Анан экинчи колу менен катуу чапкыла.

«Көкүрөк басымы»: Аларды катуу колдонуу, көкүрөк сөөктүн төмөнкү жарымында.

Ымыркайлар үчүн (1 жашка чейинки)

Бул эки ыкманы ымыркайлар үчүн кол менен колдонуңуз (төмөндөгү эки сүрөттү тең караңыз). Жакшыраак натыйжа алуу үчүн, аларды кезеги менен айкалыштырыңыз: ар бир техниканы болжол менен 5 жолу жасап, анан башка техника өтүңүз, жана бул бурулуштарды тынымсыз кайталаңыз.

Эгерде муунуу улана берсе, тез жардам кызматын чакырыңыз.

Жабырлануучу бир аз убакыттан кийин эсин жоготуп коюшу мүмкүн (төмөндө оку), жана ал керек: «жүрөк-өпкө реанимациясы тумчугууга каршы, ымыркайлар үчүн».

Сол: «Артка соккулар», наристе бир аз төңкөрүлүп турат. Оңдо: «Көкүрөк басымы», көкүрөктүн астыңкы жарымын эки манжа менен басыңыз.

Жабырлануучу эсин жоготкондо

Бул зарыл: «жүрөк-өпкө реанимациясы, тумчугууга каршы» (жөнөкөй, ымыркайлар үчүн эмес)

же «жүрөк-өпкө реанимациясы тумчугууга каршы, ымыркайлар үчүн» (1 жашка чейинки). (Төмөндө окуңуз).

Жүрөк-өпкө реанимациясы, тумчугууга каршы, жөнөкөй

Жүрөк-өпкө реанимациясынын көкүрөк компрессиясы.

Жүрөк-өпкө реанимациясынын вентиляциялары (куткаруучу дем). Ымыркайларда бир убакта баланын оозу менен мурдун жабуу үчүн оозду колдонуңуз.

Бул тез жардам кызматына чакыруу талап кылынат.

Жабырлануучуну горизонталдуу абалда, жүзүн өйдө каратып кой.

Жабырлануучуга реанимацияны жаса, үзгүлтүксүз циклде:

• Көкүрөктүн ортосунун төмөнкү жарымына 30 компрессия.
• Эгерде тыгылып калган объект көрүнсө, аны чыгарып алууга аракет кылыңыз. Объект алынышы мүмкүн же алынбашы, бирок бул жүрөк-өпкө реанимациясын жабырлануучу нормалдуу дем алганга чейин улантуу керек.
• Жабырлануучунун мурдун жабуу. Ооз аркылуу абаны киргизүү (куткаруучу дем). Ооз аркылуу абаны киргизиңиз (башка куткаруучу дем).
• Жабырлануучунун башын алдыга жана артка буруңуз, анын абалын бир аз өзгөртүү. Ооз аркылуу абаны киргизүү (куткаруучу дем). Ооз аркылуу абаны киргизиңиз (башка куткаруучу дем).

Бул кадамдардын баарын биринчи кадамдан баштап (30 кысуу) үзгүлтүксүз кайталаңыз.

Жүрөк-өпкө реанимациясы, тумчугууга каршы, ымыркайлар үчүн (1 жашка чейинки)

Бул тез жардам кызматына чакыруу талап кылынат.

Ымыркайды горизонталдуу абалга коюп, жүзүн өйдө караңыз.

Ымыркайга реанимация жаса, үзгүлтүксүз циклде:

• Ымыркайдын бир тарабында болуу: 30 компрессия, көкүрөктүн ортосунун төмөнкү жарымында эки манжа менен аткарылат.
• Эгерде тыгылып калган объект көрүнсө, аны чыгарып алууга аракет кылыңыз. Объект алынышы мүмкүн же алынбашы, бирок бул жүрөк-өпкө реанимациясын наристе нормалдуу дем алганга чейин улантуу керек.
• Оозду колдонуу менен бир убакта баланын оозуна жана мурдуна жабуу керек. Ошол жол, ичине аба салыңыз (вентиляция же куткаруучу дем). Кайра, ичине аба салыңыз (бирдей вентиляция же куткаруучу дем).
• Ымыркайдын башын түз кармоо сунушталат, аны айландырбоо үчүн, анткени баштын кыйшаюусу ымыркайлардын дем алуу жолдорун тарытат.

Бул кадамдардын баарын биринчи кадамдан баштап (30 кысуу) үзгүлтүксүз кайталаңыз.

Колдонулган адабияттар

• Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7