Урал тилдери
Урал тилдери - финн-угор жана самодий элдери сүйлөгөн тектеш тилдер уясы.
Түндүгүнөн Таймыр жарым аралдары менен Норвегиянын түндүтүнө, түштүгүнөн Обь дарыясынын ортоңку өндүрүү менен Словакиянын түндүгүнө чейинки аймактарга таралган. Топонимика менен гидронимиканын маалыматтарына караганда, урал тилдери мындан да кең аймакка таралганы байкалат. Кээ бир урал тилдери дээрлик жоюлуп кеткен. Урал тилдери өз ара финн-угор тшдери жана самодий тилдери деп эки чоң тармакка ажырайт.
Бул тилдердин тектеш экени мына бул белгилери менен ырасталат: лексикасы негизинен бирдей катмардан турат; сөз жасоочу жана сөз өзгөртүүчү формалары окшош; баарында тең кыймыларакеттин көп кайталанышып же ыкчам болуп өтүшүн туюнтчу мүчөлөр арбын ж. б. Ошондой болсо да азыркы урал тилдеринин кээ биринин өз ара айырмалуу жактары көп. Маселен, урал тилдерине кирген пермь, мари тилдери мүчөлөмө (агглютинациялама) тилдер болсо, саам, балтика бою финн тилдери - флексиялама тилдер, ханты тили 3 эле жөндөмөлүү болсо, венгр тили 23 жөндөмөлүү. Урал тилдерин изилдөөчү мекемелер Россия, Венгрия, Финляндия, Германия, АКШ, Швеция, Норвегия, Франция, Япония да бар.
Колдонулган адабияттар
түзөтүүКолдонулган адабият Тил энциклопедиясы / Түз.А. А. Джапанов: Оңд., толукт., кайрадан 2-бас. - Б.: Турар, 2010. -548 б. ISBN 978-9967-44-24-9