Хевир Төмүр — белгилүү уйгур жазуучусу жана акыны.

Хевир Төмүр
уйгурча: خېۋىر تۆمۈر
Туулган датасы:

1922 жыл(1922)

Туулган жери:

Токсун ооданы, Турпан облусу, Шинжаң

Өлгөн датасы:

29 -январь 1992(1992-01-29)

Ал 1922-жылы Шинжаңдын Турпан облусунун Токсун районунда туулган.

1939-жылы Шинжаң Дарул-Мугалим (Шинжаңдагы билим берүү мекемеси) аяктагандан кийин мугалим болуп иштеген. Анын адабий чыгармачылыгы 1940-жылдары «Бала», «Алданган чолпон», «Тынчтык» аттуу дастандар жана «Жолборс уктап жатты» сыяктуу аңгемелер менен башталган[1]. 1949-жылдан кийин саясий себептерден улам узак убакыт түрмөдө отурган. 1979-жылдан баштап, Уйгур Автоном Районунун тарых материалдары боюнча мекемесинде иштеп, «Молдо Зейдин жөнүндө баян», «Абдукадыр Дамолло жөнүндө баян», «Эрте ойгонгон адам» сыяктуу тарыхый романдарды жазган[2].

Хевир Төмүр 1992-жылдын 29-январында 70 жашында дүйнөдөн кайткан.

Жарык көргөн китептери

түзөтүү
  • Молдо Зейдин жөнүндө баян (тарыхый роман) (1981)
  • Эрте ойгонгон адам (тарыхый роман) (1987) — Абдыкалык Уйгур жөнүндө
  • Абдукадыр Дамолло жөнүндө баян (тарыхый роман) (1990)
  • Таң алдыда (повест) (1995)
  • Хевир Төмүр аңгемелеринен тандалмалар (2000) (аңгемелер жыйнагы)

«Молдо Зейдин жөнүндө баян» 1983-жылы кытай тилине (毛拉翟丁外传), 1984-жылы казак тилине (Молла Зайдын қызықтары) которулган. «Эрте ойгонгон адам» 2020-жылы түрк тилине (Erken Uyanan Adam) которулган.

Булактар

түзөтүү
  1. پولاتغەنىزات غەيۇرانى مەرھۇم يازغۇچى خېۋىر تۆمۈرنىڭ ئومۇمىي ئەسەرلىرى ئۈستىدە مۇلاھىزە. ئۇيغۇر ئاكادېمىيەسى (06.11.2016).
  2. تارىم, ئەركىن. خېۋىر تۆمۈرنىڭ «بالدۇر ئويغانغان ئادەم» ناملىق رومانى تۈركچە نەشر قىلىندى (ug), ئەركىن ئاسىيا رادىيوسى (2020.03.12).