Чаар күсөн
Чаар күсөн (лат. Vormela peregusna, Guldenstaedt, 1770):
Жалпы жана өлкөдө таралышыОңдоо
Түштүк-Чыгыш Европанын, Алдынкы, Ортонку жана Борбордук Азиянын талаалары, жарым чөлдөрү жана чөлдөрү. Мурун Кыргызстандын Чүй, Талас өрөөндөрүндө жана Түркстан кыркаларынын адырларында жашаган. Акыркы 10 жылдыкта Чүй өрөөнүндө жана Чаткалдын түштүк тарабында таралышы белгилүү.
Жашаган аймактарыОңдоо
Талаалар жана жарым чөлдөр. Дарыялардын өрөөндөрүндө бадалдуу токойлордо кездешет.
СаныОңдоо
Белгисиз.
Жашоо тиричилиги (жашоо циклдары)Оңдоо
Жашоо тиричилигин түнкүсүн өткөрүүчү жаныбар. Кумчулдар, сары чычкандар, кош аяктар жана башка майда жаныбарлар менен азыктанышат. Февралң-мартта жаштары туулат. Негизинен 3-8 тууйт, кээде гана 14кө чейин жетет.
Чектөөчү факторлорОңдоо
Белгисиз. Жашоочу жерлерин айдоо анын популяциясынын санына тескери таасир этет.
Көбөйтүү (колдо багуу)Оңдоо
Маалымат жок.
Уюштурулган коргоо аракеттериОңдоо
1985-жылдагы Кыргызстандын Кызыл китебине киргизилген . Өзбекстан, Казакстан жана Тажикстандын Кызыл китептерине киргизилген.
Коргоо үчүн зарыл аракеттерОңдоо
Иштелип чыккан эмес. Болжолдуу жашоо жерлерин изилдөө иштерин жүргүзүү. Зарыл керектүү коргоо чараларды иштеп чыгуу.
СтатусуОңдоо
III категория, Critically Endangered, CR: R, C1, Республиканын территориясында өлүп жоголгонго жакын уруунун бир гана түрү.
Колдонулган адабияттарОңдоо
- Биология: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. -Б.:2004, ISBN 9967-14-002-4
- Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби 2-басылышы – Бишкек: 2006. – 544 б. – ISBN 9967-23-367-2