Чаңдуу жорук
Чаңдуу жорук, Торгут качуусу (каз. Шаңды жорық – Чаңдуу жортуул), же Жунгарияга кайтуусу – 1771-жылы волгалык калмактардын, алардын арасында торгуттар басымдуулук кылган Орусия империясынан Цин империясына болгон массалык көчүүсү.
.JPG)
Көз карандысыз булактардын маалыматына караганда, Кытайдын манжур бийликтери тарабынан кабыл алынып, мурдагы Жунгар жайлоолоруна отурукташкан 70 миңден ашпаган (же 75 миңден ашпаган калмактар сындыра алышкан эмес. Жунгарияга 140-170 миңден[1][2][3].
Себептер түзөтүү
Дондук -Дашы (1741-1761) жана Убаши (1761-1771) хандардын тушунда падыша өкмөтү хан бийлигин чектөө саясатын жүргүзө баштаган. 1760-жылдары Калмак хандыгында орус помещиктеринин жана дыйкандарынын жерлерин колониялаштырууга, жайыт жерлеринин кыскарышына, башкаруучу элитанын укуктарынын бузулушуна, падышалык администрациянын калмактардын иштерине кийлигишүүсүнө байланыштуу кризистик көрүнүштөр күчөгөн. .
Булактар түзөтүү
- ↑ Историческое обозрение ойратов или калмыков(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы).
- ↑ ТИВ ДАМНАСАН НҮҮДЭЛ(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Текшерилген күнү 14 -январь (үчтүн айы) 2023. Түп булактан архивделген күнү 28 -июнь (кулжа) 2013.
- ↑ Китайские Документы о принятии волжских калмыков в цинское подданство(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы).