Шумер жана түрк диалекттеринин тарыхый байланышы жана түрк тилинин жашы маселеси

"Шумер жана түрк диалекттеринин тарыхый байланышы жана түрк тилинин жашы маселеси", " Şumer žana türk dialektterinin taryxyj bajlanyşy žana türk tilinin žaşy maselesi" - Осман Недим Туна жазган шумер жана түрк тилдери арасындагы байланышты салыштырмалуу изилдөө китеби. Китепти Түрк тили мекемеси чыгарган.

Жазуучунун тезиси боюнча, ар бир тилде башка тилдерден өткөн сөздөр табылышы мүмкүн, ошентип, шумерологдар да (мисалы, Ландсбергер (Landsberger)) шумер тилиндеги тексттерде кезиккен, бирок шумер тилине таандык болбогон, түндүктөн (Анатолия аймагынын чыгышынан) бир элден алынган болуш керек деген сөздөрдү тизмелеген. Изилдөөчү ошол сөздөрдүн үстүндө иштеп жана лингвистикалык ыкмалар менен 166-сы түрк тилинин сөзү деп далилдейт.


Шумерче Карачай Түркчөсү Түркия Түркчөсү
аз аз Az
баба ата Baba (ata)
gaba gabara Yünlü yelek
daim dayım Doyum, doyma
me men Ben
mu Bu, ol Bu, o
ne ne Ne
Ru ur Vur
Er er Er, asker
Tu Tuv- Doğ-
Tud tuvdu doğdu
Ed öt geç
Çar çarh çark
guruvaş karavaş Kadın köle
üç üç
üd ot Od, ateş
Uzuk uzun uzun
Tuş tüş- in-, aşağı inmek
эшик Eşik Eşik ,kapı
аур avur ağır
Jau Jav/cav Yağ
Jen Jer/cer Yer
Egeç egeç kızkardeş
Or or Orak çalmak
кал kal- Kal-
кыз kız Kız
куш kuş Kuş
Uat uvat- Ufala-, kır-
Jarık Jarık/carık Aydınlık, ışık
Jaz Jaz/caz- Yaz-
Jün Jün/cün Yün
Jol Jol/col Yol
Jır Jır/cır Türkü, şarkı (Ir)
Jarım Jarım/carım Yarım
Çolpan çolpan Sabah yıldızı
Çibin çibin Sinek (cibin-lik)
İrik İrk/irik 5 yaşındaki koç
Kur kur Kur-
koru koru Koru-
küre küre Küre-
Kadau kadav Sürme kilit
Kan kan Kan
San san Sayı
ikki eki İki
Buz buz Boz
Üz üz Kopar
Süz süz Süz
Ez öz Öz, kendi
Ör öl Öl
ul ul Oğul