Үч мушкетер
"Үч мушкетер" (фр. Les Trois Mousquetaires [le tʁwa muskətɛʁ]) - Александр Дүманын тарыхый романы.
Романдын окуясы 1625-1628-жылдар арасы орун алган, анда жаш д'Артаньяндын (Шарль де Батц де Кастельмор д’Артанья́ндын негизине) гвардиянын мушкетерлорунун арасына киргени жана Париждеги укмуштуу окуялары баяндалат. Д'Артаньян дароо эле элита корпусуна кирүүгө мүмкүнчүлүгү жок болсо да, ал үч эң каардуу мушкетерлор менен дос болот, алар Атос, Портос жана Арамис, алар менен бирге, д'Артаньян мамлекеттик жана сот иштерине катышып турган.
Жанры боюнча, "Үч мушкетер" романы тарыхый жана укмуштуу окуялуу роман болуп эсептелет. Ошондой болсо дагы, Дүма өзүнүн романынын сюжетинеде эски режимдин адилетсиздигин, зордук-зомбулугун жана маанисиздиктерин чагылдырган, ошону менен чыгармасына кошумчалуу Франциядагы республиканчылдар менен монархисттердин арасындагы катаал дебаттар учурунда болгон саясий көрүнүштү кошкон. Окуя биринчи жолу, июлдук монархия учурунда, 1844-жылдын март айынын июлга чейин сериялаштырылган, ал 1848-жылы орун алган француз революцясынан төрт жыл мурун болгон. Жазуучунун атасы Томас-Александр Дүма, француз революциячыл согуштары учурунда француз республикачыл армиянын белгилүү генералы болгон.
Д'Артаньяндын окуясы "Жыйырма жыл өткөн соң" (англ. Twenty Years After) жана "Виконт де Бражелон: Он жыл өткөн соң" романдарында уланган.