Tursunbek Bakeşeviç Usenov (Kırgızca: Турсунбек Бакешевич Усенов; d. 27 Temmuz 1950 - ö. 3 Temmuz 2024), Kırgız film yönetmeni, senarist ve aktör. Kırgızistan sinemasına önemli katkılarda bulunmuştur.[1]

Hayatı ve Kariyeri

түзөтүү

Usenov, 27 Temmuz 1950'de Kırgızistan'ın Issık Göl bölgesinin Tüp köyünde doğdu. Kırgız Devlet Üniversitesi Fizik-Matematik Fakültesi'nde (1968) ve Frunze Politeknik Enstitüsü'nde (1969) eğitim gördü. 1988'de Moskova'daki Sovyetler Birliği Devlet Sinematografi Enstitüsü'nde (VGIK) yönetmenlik kurslarını tamamladı.[2]

İlk Mesleki Faaliyetleri

түзөтүү

Usenov, sinema kariyerine 1970'te Kırgızfilm stüdyosunda rekvizitör yardımcısı ve aktör olarak başladı. İlk deneyimini "Urkuya" ("Ateşe Eğil") filminde edindi. Daha sonra yönetmen yardımcısı ve ikinci yönetmen olarak çalıştı.[3]

Yönetmenlik Kariyeri

түзөтүү

Usenov, yönetmenlik kariyerine 1991 yılında "Şeytan Gecesi" filmi ile başladı. Bu film, 1992 yılında Aşkabat'ta düzenlenen bir festivalde En İyi Yönetmen Ödülü'nü kazandı. Kariyeri boyunca birçok önemli Kırgız filmine imza attı.[4]

Yönetmen Olarak

түзөтүү
  • "Şeytan Gecesi" (Кırgızca: "Шайтан түнү", 1991)
  • "Hukuk Danışmanlığı" (Кırgızca: "Юридикалык кеңеш", 2004, TV dizisi, 13 bölüm)
  • "Hayatın Amacı" (Кırgızca: "Өмүрдүн максаты", 2009, Belgesel)
  • "Biz 70 Yaşındayız" (Кırgızca: "Биз 70 жаштабыз", 2011, Belgesel)
  • "Şambala" (Кırgızca: "Шамбала", 2021)
  • "Belek" (Кırgızca: "Белек", 2023)

İkinci Yönetmen Olarak

түзөтүү
  • "Eski Değirmenin Yanında" (Kırgızca: "Эски тегирмендин жанында", 1972)
  • "Şelale" (Kırgızca: "Шаркыратма", 1972)
  • "Aşkın Yankısı" (Kırgızca: "Сүйүүнүн жаңырыгы", 1973)
  • "Beyaz Gemi" (Kırgızca: "Ак кеме", 1974)
  • "Kara-Kiyik'e Giden Yol" (Kırgızca: "Кара-Кийикке жол", 1975)
  • "Aysuluu'nun Tarlası" (Kırgızca: "Айсулуунун талаасы", 1976)
  • "Salima" (Kırgızca: "Салима", 1977)
  • "Ulan" (Kırgızca: "Улан", 1977)
  • "Amanat" (Kırgızca: "Аманат", 1978)
  • "Köy Mozaiği" (Kırgızca: "Айыл мозаикасы", 1979)
  • "Bahar Tatili" (Kırgızca: "Жазгы каникул", 1980)
  • "İyilik Yapan" (Kırgızca: "Жакшылык кылуучу", 1981)
  • "Kurt Çukuru" (Kırgızca: "Карышкырдын капканы", 1982)
  • "Dünyevi İşler" (Kırgızca: "Жердеги иштер", 1983)
  • "Mavi Tılsım" (Kırgızca: "Көгүлтүр тумар", 1984)
  • "Onur Saati" (Kırgızca: "Ар-намыс сааты", 1985)
  • "Yarış Koşusu" (Kırgızca: "Жарышып чуркоо", 1986)
  • "Torun Geldi" (Kırgızca: "Небере келди", 1987)
  • "Takip" (Kırgızca: "Куугунтук", 1988)
  • "Toktogul" (Kırgızca: "Токтогул", 1989)
  • "Taş Esareti" (Kırgızca: "Таш туткун", 1990)
  • "Ölü Bozkırın Hâkimi" (Kırgızca: "Өлүү чөлдүн ээси", 1992)
  • "Cemile" (Kırgızca: "Жамийла", 1993)
  • "Yükseliş" (Kırgızca: "Көтөрүлүү", 2001)
  • "Düşünen İskit" (Kırgızca: "Ойлонгон скиф", 2002)
  • "Sınav Olarak Aşk" (Kırgızca: "Сыноо катары сүйүү", 2005)
  • "Güney Denizlerinin Şarkısı" (Kırgızca: "Түштүк деңиздердин ыры", 2005)
  • "Petrarca'yı Okumak" (Kırgızca: "Петрарканы окуу", 2006)
  • "Baksı" (Kırgızca: "Бакшы", 2007)
  • "Bilinmeyen Rota" (Kırgızca: "Белгисиз маршрут", 2007)
  • "Beşik" (Kırgızca: "Бешик", 2008)
  • "Aydınlık Yol" (Kırgızca: "Жарык жол", 2009)
  • "Beyaz Bulutun Ardında..." (Kırgızca: "Ак булуттун артында...", 2010)
  • "Altın Toprak" (Kırgızca: "Алтын топурак", 2010)
  • "Şayke" (Kırgızca: "Шайке", 2011)
  • "Anne" (Kırgızca: "Эне", 2011)
  • "Kurmancan Datka" (Kırgızca: "Курманжан датка", 2011-2012)
  • "Tiyatro Hikâyesi" (Kırgızca: "Театр окуясы", 2012)
  • "Sadok" (Kırgızca: "Садок", 2012)
  • "Selam New York" (Kırgızca: "Салам, Нью-Йорк", 2013)
  • "Ben de Oradaydım..." (Kırgızca: "Мен да ошол жерде болгом...", 2013)
  • "Kokjal" (Kırgızca: "Көкжал", 2014)
  • "Babanın Vasiyeti" (Kırgızca: "Атанын керээзи", 2015)
  • "Munabiya" (Kırgızca: "Мунабия", 2015)

Aktör Olarak

түзөтүү
  • "Urkuya" ("Ateşe Eğil") (Kırgızca: "Уркуя" ("Отко таазим эт"), 1970)
  • "Ulan" (Kırgızca: "Улан", 1977)
  • "Köy Mozaiği" (Kırgızca: "Айыл мозаикасы", 1979)
  • "İyilik Yapan" (Kırgızca: "Жакшылык кылуучу", 1981)
  • "Takip" (Kırgızca: "Куугунтук", 1988)
  • "Mankurtun Annesinin Ağıtı" (Kırgızca: "Манкурттун энесинин ыйы", 2003)
  • "Kokjal" (Kırgızca: "Көкжал", 2014)
  • "Kız Arkadaşımın Kahramanı" (Kırgızca: "Кыз досумдун баатыры", 2014)

Senarist Olarak

түзөтүү
  • "Karanfil Buketi" (Kırgızca: "Гүл чамбарчак", 1992)

Film Yapımcısı Olarak

түзөтүү
  • "Büyük Değişim" (Kırgızca: "Чоң өзгөрүү", 1982)
  • "Umut" (Kırgızca: "Үмүт", 2013)
  • "Haftanın Beşinci Günü" (Cuma) (Kırgızca: "Жуманын бешинчи күнү", 2014)
  • 2011 - Kırgızistan Cumhurbaşkanlığı Onur Belgesi[5]
  • 1992 - En İyi Yönetmen Ödülü, "Şeytan Gecesi" filmi için (Aşkabat Film Festivali)[5]

Tursunbek Usenov, 3 Temmuz 2024'te Tokmok şehri yakınlarında meydana gelen bir trafik kazasından sonra hastanede hayatını kaybetti.[6] Usenov, Bişkek şehrinde defnedildi.

Kişisel Hayatı

түзөтүү

Usenov, Kulyaş Usenova ile evliydi. Çiftin Aida Akdoğan ve Chingiz Usenov adında iki çocuğu vardı.[7]

Калып:Kaynakça

Dış bağlantılar

түзөтүү
  1. Tursunbek Usenov'un Vefatı (Rusça).
  2. Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kyrgyzcinema2
  3. Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kyrgyzcinema3
  4. Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kyrgyzcinema5
  5. 5.0 5.1 Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kyrgyzcinema6
  6. Ünlü Kırgız Yönetmen Tursunbek Usenov Trafik Kazasında Hayatını Kaybetti (Rusça) (4 -июль (теке) 2024).
  7. Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kyrgyzcinema8