Википедия

1-март: нускалардын айырмасы

Browse history interactively
← мурунку түзөтмөКийинки айырма →
Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
ВизуалдыкВикитекст
No edit summary
No edit summary
2-сап:
1 март - [[Григорий календары]] боюнча жылда 60–күнү (толук жылдарда – 61–күн). Жылдын аягына чейин 305 күн бар.
==Майрамдар==
* {{Желек|Жер}} - Баңгизатка жана биңгибаңги ишкердүүлүккө каршы күрөшүү эл аралык күнү.▼
{{See also|Категория:1 март майрамдары}}
▲* {{Желек|Жер}} - Баңгизатка жана биңги ишкердүүлүккө каршы күрөшүү эл аралык күнү.
* {{Желек|Жер}} - Бүткүл дүйнөлүк атуулдук коргоо күнү.
* {{Өлкө желеги|Босния жана Герцеговина}} – Көз карандысыздык күнү.
* {{Өлкө желеги|Казакстан}} - Ыраазычылык билдирүү күнү.
* {{Өлкө желеги|Түштүк Корея}} – Көз карандысыздык кыймылынын күнү (Samiljeol; 삼일절).
* {{Өлкө желеги|Исландия}} – Сыра күнү. ([[1989|1989–жылы]] сырага тыйуунун алып салганына байланыштуу белгилене баштаган.)
* {{Өлкө желеги|Маршалл Аралдары}} – Эскерүү күнү.
* {{Өлкө желеги|Панама}} – Конституция күнү.
* {{Өлкө желеги|Парагвай}} – Баатырлар күнү.
* {{Өлкө желеги|Орусия}} – криминалистКриминалист адистеринин күнү.
* {{Өлкө желеги|Орусия}} – [[Мышык|мышыктарМышыктар]] күнү.
* {{Өлкө желеги|Швейцария}} – Республика күнү.
* {{Өлкө желеги|Югославия}} - Социалисттик Федеративдүү Республикасынан көз карандысыздык күнү ([[992|1992–жылдан]] бери белгилене баштаган.)
==Окуялар==
{{See also|Категория:1 март окуялары}}
==={{Кыргызстанда}}===
* [[1932]] - [[Бишкек|Фрунзеде]] биринчи полиграфиялык бирикме уюшулган.
* [[1936]] - Фрунзе-Москва аралыгын [[Лыжа спорту|лыжада]] басып өтүү ишке ашырылган.
 
==={{Дүйнөдө}}===
* 86 б.з.ч. – Луций Корнелий Сулла, Рим республикасынын аскеринин башында Афинага кирип тиран Аристионду кубалап жиберген.
* [[293]] – Диоклетиан жана Максимиан рим императорлору Констанций I Хлор менен Галерийди цезарь катары дайындап, Тетрархияны (Дүйнөнүн төрт башчысы) түзүшкөн.
* [[1325]] – [[Москва]] [[Русь|Русьтун]] чиркөө борбору болуп. Москва князы Иван Калита митрополит Петрду резиденциясын Владимирден Москвага которууга ынандырган.
* [[1562]] – [[Франция|Франциянын]] Васси жергесинде 23 гугенот Франсуа де Гиздин жетекчилигинин алдында католиктер тарабынын өлтүрүлгөн, Франциядагы дин согушунун башталышы болуп калган.
* [[1564]] – Иван Федеровдун «Апостолл» аттуу биринчи басмадан чыккан орус китеби жарык көргөн.
* [[1565]] – [[Бразилия|Бразилияда]] [[Португалия|португалиялык]] колония [[Рио–де–Жанейро]] негизделген.
* [[1638]] – Түндүк Америкага Швециядан биринчи тургундар келишкен.
* [[1790]] – [[Америка Кошмо ШтаттарындаШтаттары (АКШ)|АКШда]] биринчи калкты каттоого уруксат берилген.
* [[1803]] – Огайо [[АКШ|АКШнын]] 17–штаты болгон.
* [[1815]] – Наполеон Элбадагы сүргүндөн кийин Францияга кайтып келген.
Line 36 ⟶ 37:
* [[1880]] – биринчи ири Сен Готард темир жол туннелинин курулушу аяктаган.
* [[1886]] – [[Сингапур|Сингапурда]] англис–кытай мектеби епископ Уильямом Олдман тарабынан ачылган.
* [[1893]] – [[Тесла, Никола|Никола Тесла]] Сент–Луис, Миссуриде радионун биринчи коомдук бет ачарын тартууланган.
* [[1896]] – Анри Беккерел радиоактивдүүлүктүн ачылышын жасалган.
* [[1901]] – [[Австралия]] аскери түзүлгөн.
Line 49 ⟶ 50:
* [[1946]] – [[Англия|Англиянын]] мамлекеттик банкы улутташтырылган.
* [[1947]] – Эл аралык валюта фонду каржы операцияларын жүргүзө баштаган.
* [[1953]] – [[Сталин, Иосиф Виссарионович|Иосиф Сталин]] инсульттан жыгылган.
* [[1954]] – 15 мегатонналык Castle Bravo водороддук бомбанын өзөктүк сыноосу. Тынч океанда Бикини атоллунда жардырылган.
* [[1956]] – Эл аралык аба транспортунун ассоциациясы Эл аралык граждандык авиация уюму үчүн радиотелефония долбоорун аяктаган.
* [[1961]] – [[АКШ]] президенти Жон Кеннеди Тынчтык корпусун түзүгөн.
* [[1961]] – [[Уганда]] өзүн өзү башкарууга өтүп биринчи шайлоо өткөргөн.
* [[1966]] – «Венера –3Венера–3» советтик автоматтык планеталар аралык станция дүйнөдөгү башка планетага конгон биринчи космос кемеси болгон.
* [[1966]] – [[Сирия|Сирияда]] Баас партиясы бийликке келген.
* [[1970]] – Родезия Улуу Британиядан көз карандысыздыгын жарыяланган.
Line 70 ⟶ 71:
* [[2004]] – Мохаммед Баар ал–Улоум Ирактын президенти болгон.
* [[2006]] – [[Англис тили|Англис тилиндеги]] [[Америка Уикипедиясы|Уикипедияга]] миллионунчу макала киргизилген.
* [[2011]] – [[Стив Жобс]] жаңы [[Iapad|Ipad 2]] сунуштаган.
==Төрөлгөндөр==
* 40 – Мартиал, латын акын (102-ж. к.ж.).
{{See also|Категория:1 март күнү төрөлгөндөр}}
* 40[[1445]] – МартиалСандро Ботичелли, латыниталиялык акынсүрөтчү (1021510-ж. к.ж.).<br />
* [[14451547]] – СандроРудолф БотичеллиГоклениус, италиялыкнемис сүрөтчүфилософ (1510-ж1628–ж. к.ж.).<br />
* [[1547]] – Рудолф Гоклениус, немис философ (1628–ж. к.ж.).<br />
* [[1597]] – Жан–Чарлз де ла Фай, фламандиялык математик (1652–ж. к.ж.).
* [[1611]] – Жон Пэлл, англис математик (1685–ж. к.ж.).
119-сап:
* [[1922]] – Итжак Рабин, израилдик мамлекеттик ишмер, Нобел сыйлыгынын лауреаты мира (1995-ж. к.ж.).
* [[1923]] – Петер Кушка, венгриялык жазуучу жана редактор (1999-ж. к.ж.).
* [[1924]] – Дик Слэйтон, америкалык астронавт (1993–ж. к.ж.).
* [[1926]] – Роберт Клэри, француз актер.
* [[1926]] – Чезаре Данова, америкалык актер (1992-ж. к.ж.).
* [[1926]] – Пит Розилл, америкалык кесипкөй спорт жетекчиси (1996-ж. к.ж.).
* [[1926]] – Аллан Стэнли, канадалык хоккейчи.
* [[1927]] – Гарри Белафонте, америкалык актер жана музыкант.
* [[1927]] – Роберт Борк, америкалык укук илимпозу.
* [[1928]] – Сеймур Паперт, түштүк африкалык математик.
* [[1928]] – Жак Риветт, француз режиссер.
* [[1929]] – Жоржи Марков, болгариялык диссидент (1978-ж. к.ж.).
* [[1930]] – Гастон Ненчини, италиялык велосипедист (1980-ж. к.ж.).
* [[1934]] – Жан–Мишел Фолон, белгиялык сүрөтчү (2005-ж. к.ж.).
* [[1934]] – Жоан Хакетт, америкалык актриса (1983-ж. к.ж.).
* [[1935]] – Роберт Конрад, америкалык актер.
* [[1936]] – Моник Бегин, француз–канадалык саясий ишмер.
* [[1936]] – Жан–Эдерн Хэллиер, француз жазуучу (1997-ж. к.ж.).
* [[1937]] – Жед Аллан, америкалык актер.
* [[1939]] – Лео Брауер, кубалык композитор жана гитарист.
* [[1940]] – Роберт Гроссмен, америкалык сүрөтчү.
* [[1941]] – Жу Хйун, түштүк кореялык актер.
* [[1941]] – Донни Уолш, америкалык баскетбол машыктыруучусу жана жетекчи.
* [[1943]] – Хосе Энгел Ирибар, испаниялык футболист.
* [[1943]] – Акинори Накаяма, жапон гимнаст.
* [[1943]] – Ричард Х. Прайс, америкалык физик.
* [[1943]] – Рашид Санаев, орус физик.
* [[1943]] – Ча Като, жапон куудул жана актер.
* [[1944]] – Джон Брикс, америкалык саясий ишмер.
* [[1944]] – Майк д'Або, англис ырчы (Manfred Mann).
* [[1944]] – Роджер Дэлтри, англис музыкант.
* [[1945]] – Дирк Бенедикт, америкалык актер.
* [[1946]] – Элвин Бэти, америкалык футбол оюнчусу.
* [[1946]] – Жерри Боулет, француз–канадалык ырчы (1990-ж. к.ж.).
* [[1947]] – Алан Тик, канадалык актер жана акын.
* [[1952]] – Стивен Бернс, америкалык жазуучу.
* [[1952]] – Жерри Нилсен, америкалык дарыгер (2009–ж. к.ж.).
* [[1952]] – Мартин O'Нейл, түндүк ирландиялык футболист жана жетекчи.
* [[1952]] – Брайен Уинтерс, америкалык баскетбол оюнчусу жана машыктыруучу.
* [[1954]] – Кэтрин Бах, америкалык актриса.
* [[1954]] – Рон Говард, америкалык актер жана директор.
* [[1956]] – Тимоти Дели, америкалык актер.
* [[1956]] – Далиа Грибаускайте, литвалык саясий ишмер.
* [[1957]] – Питер Атанс, америкалык альпинист.
* [[1958]] – Ник Кершау, англис музыкант.
* [[1958]] – Чосей Коматсу, жапон дирижер.
* [[1958]] – Бертран Пиккард, швейцариялык учкуч жана психиатр.
* [[1958]] – [[Асылбек Өзүбеков]] , кыргыз актер жана ырчы.
* [[1959]] – Ник Гриффин, британиялык саясий ишмер.
* [[1959]] – Диаманто Манолакоу, грек саясий ишмер.
* [[1960]] – Уильям Беннетт, англис музыкант.
* [[1962]] – Марк Гарднер, америкалык бейсбол оюнчусу.
* [[1962]] – Мелани Мур, америкалык актриса.
* [[1963]] – Томас Андерс, «Modern Talking» тобунун солисти, немис ырчы.
* [[1963]] – Морис Бенард, америкалык актер.
* [[1963]] – Рон Френсис, канадалык хоккейчи.
* [[1963]] – Рассел Вонг, америкалык актер.
* [[1964]] – Пол Ли Гуэн, француз футбол жетекчиси.
* [[1965]] – Стюарт Эллиотт, канадалык жокей.
* [[1966]] – Зак Шнайдер, америкалык киноөндүрүшчү.
* [[1967]] – Елена Афанасьева, орус атлет.
* [[1967]] – Жордж Идс, америкалык актер.
* [[1969]] – Хавьер Бардем, испаниялык актер.
* [[1969]] – Йозеф Забо, венгриялык суу сүзүүчү.
* [[1970]] – Джейсон В Брок, америкалык жазуучу.
* [[1973]] – Джек Девенпорт, англис актер.
* [[1973]] – Антон Гунн, америкалык саясий ишмер.
* [[1973]] – Риан Пик, канадалык гитарист (Nickelback).
* [[1973]] – Карло Рисурт, голландиялык ди–джей.
* [[1973]] – Крис Уеббер, америкалык баскетбол оюнчусу.
* [[1974]] – Стивен Девис, америкалык футбол оюнчусу.
* [[1974]] – Марк–Пол Госселаар, америкалык актер.
* [[1974]] – Шейн Харвуд, австралиялык крикет оюнчусу.
* [[1975]] – Франческо Мацариол, италиялык регби оюнчусу.
* [[1976]] – Дейв Малкофф, америкалык телерепортер.
* [[1977]] – Эстер Канадас, испаниялык актриса жана модель.
* [[1978]] – Йенсен Аклс, америкалык актер.
* [[1978]] – Алисия Ли Уиллис, америкалык актриса.
* [[1980]] – Шахид Африди, пакистандык крикет оюнчусу.
* [[1980]] – Женнаро Брасиглиано, француз футболист.
* [[1980]] – Сержан Гүвен Ышык, түрк футболист.
* [[1980]] – Абдур Реман, пакистандык крикет оюнчусу.
* [[1980]] – Жими Траоре, малилик футболист.
* [[1980]] – Анна Семенович, «Блестящие» тобунун солисти.
* [[1981]] – Анаа Хикманн, бразилиялык супермодель.
* [[1981]] – Адам Ла Воргна, америкалык актер.
* [[1982]] – Шалва Дидебашвили, немис регби оюнчусу.
* [[1982]] – Хуан Мануэл Ортис, испаниялык футболист.
* [[1983]] – Дэниел Карвалхо, бразилиялык футболист.
* [[1983]] – Крис Хакетт, англис футболист.
* [[1983]] – Блейк Хоуксворт, канадалык бейсбол оюнчусу.
* [[1984]] – Мора Наима, америкалык модель.
* [[1984]] – Александр Стин, швециялык хоккейчи.
* [[1985]] – Андреас Оттл, немис футболист.
* [[1986]] – Жонатан Спектор, америкалык футболист.
* [[1987]] – Сэмми, америкалык ырчы.
* [[1988]] – Тревор Кахилл, америкалык бейсбол оюнчусу.
* [[1988]] – Фредди Смит, америкалык актер.
* [[1989]] – Анжо Бухман, немис регби оюнчусу.
* [[1989]] – Соня Китчелл, америкалык ырчы.
* [[1989]] – Даниэлла Моне, америкалык актриса.
* [[1989]] – Карлос Вела, мексикалык футболист.
* [[1990]] – Гарри Эден, англис актер.
* [[1994]] – [[Жастин Бибер]], канадалык ырчы, поп–жылдыз.
==Каза болгондор==
* [[317]] – Валериус Валенс, Римрим императору.▼
{{See also|Категория:1 март күнү каза болгондор}}
▲* [[317]] – Валериус Валенс, Рим императору.
* [[589]] – Ыйык Дэвид, Уэлстин ыйык коргоочусу (500-ж. т.).
* [[1131]] – Венгриянын королу Стивен II (1101-ж. т.).
Line 279 ⟶ 278:
* [[2006]] – Питер Осгуд, англис футболист (1947).
* [[2006]] – Джек Уайлд, британиялык актер (1952).
==Дагы караңыз==
==Эскертүүлөр==
{{Эскертүүлөр}}
==Шилтемелер==
 
 
'''Төрөлгөндөр'''
 
'''Көз жумгандар'''
 
 
 
'''Майрамдар'''
.
"https://ky.wikipedia.org/wiki/1-март" булагынан алынды