Декан бөксө тоосу: нускалардын айырмасы

[[FileФайл:Hyd_Rock_Formations1Deccan Traps Matheran.jpg|thumb|250pxДекан бөксө тоосу.]]

'''Декан бөксө тоосу''', Декан (санскритче дакшина – түштүк) Индстан жарым аралынын ички бөлүгүн ээлейт; [[Индия|Индияда]]. Батыш жана Чыгыш Гат тоолору менен чектешет. Аянты 1 млн км2дей. Чыгышка карай 600–900 мден 300–500 мге чейин жапыздаган тектирлүү түздүктөр басымдуу; ал түздүктөрдөн жетим тоолор жана дөбө-дөңсөөлөр көтөрүлүп турат. Түндүк-батышына супа сымал тоолуу-тепкичтүү структуралык-денудациялык рельеф мүнөздүү. [[Геология]] жактан Декан бөксө тоосу [[Инди платформасы|Индия платформасынын]] бир бөлүгү; ал негизинен архей менен протерозойдун гнейс кристаллдык сланец, кварцит тоотектеринен түзүлүп, аларды гранит интрузиялары жиреп чыккан. Аймагынын 52 миң км2 жерин (негизинен түндүк-батышын) үбөлөндү латерит кыртышы жана калыңдыгы 1500–2000 мге жеткен, бор мезгилинин аягында жана эоценде пайда болгон [[базальт]] катмары (трапп) жаап жатат. Климаты субэкватордук, муссондук. Ноябрдан мартка чейин серүүн кургакчыл, марттан майга чейин ысык кургакчыл, майдан ноябрга чейин ысык жаанчыл климат өкүм сүрөт. Жылдык жаан-чачыны 500–700 мм, тоолордун айдарым капталдарында 2500–3000 мм (көбү жайында жаайт). Майдын (эң жылуу айы) майдын орточо темп-расы 29–32°С, январдыкы 21–24°С. Ири дарыялары: Нарбада, Маханади, Годавари, Кришна, Кавери; негизинен сугатка пайдаланылат. Айдарым капталдарда жалбырагы күбүлмө муссон токою, борбордук бөлүгүндө саванна жана сейрек токой, жаан-чачындан ыктоо калган Батыш Гат тоолорунда чөлдөшкөн саванна үстөмдүк кылат. Көп бөлүгү (аймагынын 60%) айдоо (дан эгиндери, пахта жана башка). Ири шаарлары: [[Бенгалуру]], [[Пуна]], [[Хайдарабад (Индия)|Хайдарабат]].

[[Категория:ГеографияИндия]]