Тибет: нускалардын айырмасы

Жок кылынган мазмун Кошулган мазмун
links back!
мNo edit summary
1-сап:
[[Файл:Himalaya composite.jpg|thumb|Тибет.]]
'''Тибет''', Тибет автономиялуу району ([[Кытай тили|кытайча]] Сицзян) [[Кытай|Кытайдын]] түштүк-батышында, Тибет тайпак тоосунун чегинде. Дүйнөдө деңиз деңгээлинен эн бийик жайгашкан аймак. Аянты 1200 миң км2км<sup>2</sup>. Калкы 3,0 млн (2010). Административдик борбору – [[Лхаса]]. Тибет автономиялуу району 7 округга [анын ичинде бирөө шаар ([[Лхаса шаары|Лхаса]]) жана 600 жөнөкөй] бөлүнөт. Тибет мамлекети 7-кылымда пайда болгон. 13–14-кылымдарда монголдорго көз каранды болуп турган. 17- кылымда будда (ламаист) мамлекетинин башчысы гелук далай-лама – өлкө башчысы болгон. 18-кылымдан Кытайдын курамына кирип (Цин маньчжурия династиясына кошулган), бирок далай-ламанын бийлиги сакталган. 1951-ж. КЭР менен Тибет бийлигинин ортосунда тынчтык келишими түзүлгөн. Ошентип Тибет автономиялуу району 1965-ж. түзүлгөн.
 
== Тарых ==
Калкынын негизин тибеттиктер (92,8%) түзөт. Ошондой эле ханцылар (кытайлар) да жашайт. Эмгекке жарамдуу калктын көпчүлүгү а. ч-нда жана экономикасынын мамлекеттик эмес секторунда эмгектенет. Кустардык өндүрүшү, мал чарбачылыгы жана салттуу тибет медицинасы өнүккөн. Сыртка тери, жүндөн токулган буюмдар чыгарылат. Тибеттин климатына ылайыкташкан сейрек кездешүүчү дары өсүмдүктөрү тибет медицинасынын өнүгүшүнө түрткү болуп келет. Бул тармак райондун экономикасынын өнүгүшүнө да чоң салым кошууда. Брахмапутра дарыясынын өрөөнүндө жана тоо капталдарында айыл-чарба өсүмдүктөрү айдалат. Таш көмүр, нефть, калий, сейрек кездеигүүчү жер элементтерининин (дээрлик иштетилбейт) кени бар. Инфраструктурасы начар бойдон калууда.
Тибет мамлекети 7-кылымда пайда болгон. 13–14-кылымдарда монголдорго көз каранды болуп турган. 17-кылымда будда (ламаист) мамлекетинин башчысы гелук далай-лама – өлкө башчысы болгон. 18-кылымдан Кытайдын курамына кирип ([[Цин империясы|Цин]] маньчжурия династиясына кошулган), бирок [[Далай - лама|далай-ламанын]] бийлиги сакталган. 1951-ж. КЭР менен Тибет бийлигинин ортосунда тынчтык келишими түзүлгөн. Ошентип Тибет автономиялуу району 1965-ж. түзүлгөн.
 
Калкынын негизин [[тибеттиктер]] (92,8%) түзөт. Ошондой эле [[Кытайлар|ханцылар]] (кытайлар) да жашайт. Эмгекке жарамдуу калктын көпчүлүгү а. ч-нда жана экономикасынын мамлекеттик эмес секторунда эмгектенет. Кустардык өндүрүшү, мал чарбачылыгы жана салттуу тибет медицинасы өнүккөн. Сыртка тери, жүндөн токулган буюмдар чыгарылат. Тибеттин климатына ылайыкташкан сейрек кездешүүчү дары өсүмдүктөрү тибет медицинасынын өнүгүшүнө түрткү болуп келет. Бул тармак райондун экономикасынын өнүгүшүнө да чоң салым кошууда. Брахмапутра дарыясынын өрөөнүндө жана тоо капталдарында айыл-чарба өсүмдүктөрү айдалат. Таш көмүр, нефть, калий, сейрек кездеигүүчү жер элементтерининин (дээрлик иштетилбейт) кени бар. Инфраструктурасы начар бойдон калууда.
 
==Колдонулган адабияттар==
"https://ky.wikipedia.org/wiki/Тибет" булагынан алынды