Виши өкмөтү
Виши өкмөтү (фр. le régime de Vichy), расмий аталышы — Француз мамлекети (фр. l'État français) — 2-дүйнөлүк согуштун учурундагы француз өкмөтү. Виши шаарынын атынан аталып калган.
| Француз мамлекети фр. État français Кызматташуу өкмөтү Өкмөт сүргүндө (1944—1945) | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Ураан Эмгек, Үй-бүлө, Ата Мекен фр. Travail, famille, patrie | |||||||||
| Гимн "La Marseillaise" | |||||||||
| |||||||||
| Борбор калаа | Париж (де-юре) Виши (де-факто) | ||||||||
| Тил | Француз тили | ||||||||
| Дин | католицизм | ||||||||
| Акча бирдиги | франк Виши | ||||||||
| Башкаруу формасы | авторитардык диктатура | ||||||||
.svg){kind=small} Франциянын мамлекет башчысы | |||||||||
| - 1940—1944 | Филипп Петен | ||||||||
| - 1940—1942 | Филипп Петен | ||||||||
| - 1942—1944 | Пьер Лавал | ||||||||
| - 1944—1945 | Фернан де Бринон | ||||||||
| Өтүүчүлүк | |||||||||
| ← Үчүнчү Франция Республикасы Француз Республикасынын Убактылуу өкмөтү → | |||||||||
.svg){kind=small}
Тарыхы түзөтүү
Париж менен бирге Франциянын түндүк бөлүгү фашисттер тарабынан оккупацияланышы менен 1940-ж. 22-июнда жарашууга кол коюлган жана Виши шаары мамлекеттин борборуна айланган. 10-июлда парламент бийликти маршал А. Ф. Петенге берген. Ошентип Үчүнчү республика өз жашоосун токтоткон. Франция территориясынын 1/3 бөлүгү Виши өкмөтүн карамагында болгон. Петен өлкөнүн кыйрашынын негизги себеби катары демократиялык түзүлүштү күнөөлөп, өлкөнүн аталышындагы республика сөзүн колдонбой, өзүн «Француз мамлекетинин башчысы» деп жарыялаган. Тышкы саясатында Петен Германия менен кызматташууну колдоп, бардык саясий партиялар таркатылган жана профсоюз уюмдарына тыюу салынган. Үчүнчү республиканын көрүнүктүү мамлекеттик ишмерлери сот жообуна тартылып, 75 миң чет элдик еврейлер нацисттерге берилген. 1944-ж. өлкө аймагынан германиялык аскерлердин чегинүүсү менен Виши өкмөтү жоюлган.
Колдонулган адабияттар түзөтүү
- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 2-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2007. 808 бет, илл. ISBN 978 9967-14-055 -4