Премьер-министр (фрle premier — биринчи) — бир катар мамлекеттердин аткаруу бийлигинин башчысы.


Аткаруу бийлиги

Мамлекет башчы

ДиктаторМонархПрезидент

Өкмөт

Өкмөт башчысыКанцлерАткаруу бийлигинин башчысыПремьер-министрМинистрлер кабинетиМинистрликМинистр

Башкаруу формасы

Президенттик башкаруу системасыАралаш башкаруу системасыПарламенттик башкаруу системасыПарламенттик демократия (Вестминстер системасы) • Парламенттик монархияПарламенттик республика

Тизмелер

Президенттердин тизмесиМамлекет башчыларынын тизмесиӨкмөттөрдүн тизмеси

Жергиликтүү бийлик

ГубернаторМэрАкимАйыл башчы

Кээ бир өлкөлөрдө премьер жалпы элдик добуш берүүдө аныкталат, башкаларында парламент дайындайт (Кыргыз Республикасы, Казакстан, БеларусьОрусия Федерациясы), же өлкө башчы дайындайт (Улуу Британия, Франция).

Ар бир өлкөдө премьер-министрдин өз аталышы бар, мисалы Латвияда — министрлер президенти; Германия жана Австрияда — канцлер; Кыргызстанда жана Израилде — өкмөт башчы, Италияда жана Перуда — Министрлер Кеңешинин төрагасы деп аталат.

Тарыхы

түзөтүү

Премьер-министр кызматы XVI — XVII кылымдарда Батыш Европада пайда болгон. Премьер-министр деген сөз биринчи министр деп которулат. Францияда XVI—XVII кылымдарда башкы мамлекетттик министр аттуу кызмат орду пайда болгон.

Булактар

түзөтүү
  • Юридика аталгылары менен түшүнүктөрүнүн орусча-кыргызча түшүндүрмө сөздүгү. Илимий-маалымдама басылыш/АРД/Чекки долбоору, авторлор жамааты. – Б.: 2005, ISBN 9967-428-14-7