Дулатова, Гүлшара

Дулатова Гүлшара
Жалпы маалымат

Төрөлгөндө берилген аты:	Гүлшара Дулатова
Туулган жылы:	1930-жыл
Өлгөн жылы:	2009-жыл
Туулган жери:	Токмок шаары, РСФСР, СССР,Кыргызстан
Өлгөн жери:	Бишкек шаары,Кыргызстан
Сөөгү:	Ала-Арча көрүстөнүнө коюлган, Бишкек шаары,Кыргызстан
Өлкө:	СССР→ Кыргызстан
Ишмердүүлүгү:	театр артисти, педагог, профессор
Наамдары:	КРнын эл артисти, Кыргыз ССРинин эмгек сиңирген артисти

Дулатова Гүлшара Иманалиевна – театр артисти, профессор, педагог,Кыргыз Республикасынын эл артисти.

Өмүр баяны

1946-48-жылдары Т. Сатылганов атындагы Кыргыз мамлекеттик филармониясынын хорунда ырчы.
1953-жылы А. Н. Островский атындагы Ташкент театр өнөрү институтунун актердук бөлүмүн бүтүргөндөн тартып өмүрүнүн акырына чейин Кыргыз мамлекеттик академиялык драма театрынын артисти.
Артисттик кызматы менен катарлаш 1972-жылдан тартып Кыргыз мамлекеттик академиялык драма театрынын алдындагы студияда (1993-жылдан тартып театр окуу жайы), өмүрүнүн акыркы жылдарында кыргыз мамлекеттик искусство институтунда "Сахна сөзү" предметинен сабак берген.

Чыгармачылыгы

Г.Дулатова ар түрдүү драмалык, трагедиялык, сатиралык жана комедиялык пландагы каармандардын образдарын бирдей деңгээлде түзө билген кеңири диапазондуу актриса.
Г.Дулатованын театрдагы олуттуу чыгармачылык ийгилиги Ч.Айтматовдун "Бетме-бет" повестинин негизинде коюлган спектаклдеги Сейденин ролунан башталат. Бул ролду ал СССРдин эл артисти даңктуу актриса Бакен Кыдыкеевага дублер болуп ойногон. Б.Кыдыкеева Сейдени Г.Дулатова терең жана мазмунду ойногонун көрүп, ага биротоло өткөрүп берген.
Экинчи бир даңктуу актриса СССРдин эл артисти Даркүл Күйүковага дублер болуп Г.Дулатова Ч.Айтматовдун "Саманчынын жолу" повестинин негизинде коюлган спектаклде Толгонайдын образын жараткан. Бул образда Г.Дулатованын артисттик табиятындагы трагедиялуу кудурети толук көрүнгөн.
Бардык жанрларда ойноо жөндөмүнө карабастан, Г.Дулатованын негизги амплуасы - трагедия.
Ал кыргыздын улуттук сахнасындагы эң көрүнүктүү трагедиялык актриса катары бааланат. Айрыкча башкыр драматургу Мустай Каримдин "Ай тутулган түндө" трагедиясында Г.Дулатова жараткан Тангабикенин образы, кыргыздын улуттук театрынын трагедиялык өнөрүнүн үлгүсү болуп саналат.
Г.Дулатованын чыгармачылыгы, анын трагедиялык кудурети туурасында театр иликтөөчү Ж.Кулмамбетов "Театр дүйнөсүндө" китебинде "Шык ажары" деген чыгармачылык портретинде жана башка макалаларында кеңири чагылдырган.
Кырк жылга чамалаган педагогдук ишинин ичинде Г.Дулатова кыргыз элине таанымал болушкан ондогон сахна чеберлерин даярдап чыгарды. Бул аралыкта Г.Дулатованын "Сахна сөзү" предмети боюнча жеке мектеби пайда болду. Анын педагогдук ишинин жемиши катары "Сахна сөзү" китебин көрсөтүү абзел.

Ролдору

Беатриче (К.Гольдони, “Эки мырзанын малайы”)
Рахима (Мидин Алыбаев, “Курорттогу окуя”)
Канышай (Касымбек Эшмамбетов, “Эгиз бала”)
Галчиха (А.Островский “Күнөөсүз күнөөлүүлөр”)
Долли (Л. Толстой “Анна Каренина”)
Зуура (Б.Жакиев, “Атанын тагдыры”)
Сейде (Ч. Айтматов, “Бетме-Бет”)
Назгүл (Т. Абдумомунов“Кадырлаштар”)
Клея (Фигейреду "Эзоп")
Толгонай (Ч. Айтматов "Саманчынын жолу")
Тангабике (Мустай Карим, "Ай тутулган түндө")
Долорес эне (Карел Чапек, "Эне")
Сот жана Эне (М.Байжиев, “Кыз-күйөө”)
Коробочка (Гоголь, “Өлүү жандар”)
Дарыйка (Бакы Өмүралиев, “Жүз катын”)
Фарманбүбү (С.Ахмад, “Келиндер козголоңу”)
Бүбүш (Муканбет Токтобаев, “Көл жээгиндеги үй”)
Болдукан (М.Байжиев “Он экинчи күн”)
Чыйырды (Ж. Садыков, “Айкөл Манас”)
Чыйырды (Жалил Садыков “Манастын улуу Семетей”)
Каныкей (Ж. Садыков, “Сейтек”) жана башкалар.

Наамдары жана сыйлыктары

КыргызССРинин эмгек сиңирген артисти (1967)
Кыргызстандын эл артисти (1977)
"Эл Достугу" ордени
Медалдар менен сыйланган

Китеби

Сахна сөзү, Бишкек, "Бийиктик", 2000.

Колдонулган адабияттар

Кыргыз совет энциклопедиясы. 2-том, Фрунзе, 1977-ж.
Жаныш Кулмамбетов "Театр дүйнөсүндө", Фрунзе, "Кыргызстан", 1987.
Манас энциклопедия, 1-том, Б,1995-ж.
Чуй облусу, энциклопедия. Бишкек-1994-ж.

Айрым шилтемелер

[1]
[2] Archived 2016-07-22 at the Wayback Machine
[3](жеткиликсиз шилтеме)[4] Archived 2019-04-12 at the Wayback Machine