Жээнбек Алымбаев

Жээнбек Байыскулович Алымбаев (16.1.1961; Афлатун кыштагы, Аксы, Кыргызстан) - кыргыз тарыхчысы, тарых илимдеринин доктору, профессор; булак таануу жана тарыхнаама боюнча адис.

Жээнбек Алымбаев

Кыскача өмүр таржымакалы

1961-жылы 16-январда Кыргызстандын Ош облусунун (азыркы Жалал-Абат облусунун) Аксы районуна караштуу Афлатун (Авлетим) айылында туулган.
1979-1981-жж. Советтик Армиянын катарында кызмат өтөгөн.
1984-1989-жж. Орусиянын Москва шаарындагы Москва мамлекеттик университетинин (ММУ) тарых факультетинде окуган.
1989-жылы ММУнун тарых факультетинин Булак таануу жана тарыхнаама кафедрасында дипломдук ишти коргоп, окуусун аяктаган.
1989-2002-жж. Кыргызстандын Ош шаарындагы Ош мамлекеттик Университетинин окутуучусу, ага окутуучусу, декандын орун басары болду.
1989-2002-жж. Ош мамлекеттик Университетинин окутуучусу, ага окутуучусу, декандын орун басары болуп иштеди.
2001-жылы Өзбекстан Илимдер Академиясына караштуу Тарых институтунда «Историография завоевания Туркестана Россией XIX – начала XX вв.” деген темада кандидаттык эмгегин коргогон.
2002-2006-жж. И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университетинин (КМУ) Гуманитардык билим берүү Институтунда директордун орун басары болгон.
2006-2009-жж. КМУнун Социалдык-гунанитардык институтунда «Жалпы тарых» кафедрасынын башчысы болду.
2010-жылы КР УИА Тарых жана Маданий мурас институнун алдындагы диссертациялык кеңеште «Общественно-политическая жизнь кыргызов второй половины XVIII - начала XX вв.: Проблемы истории и историографии» деген темада докторлук диссертациясын коргогон.
2009-ж. 17-сентябрынан 2016-жылга чейин Бишкектеги Кыргыз-Түрк Манас университетинин (КТМУ) гуманитардык факультетинин тарых бөлүмүндө доцент болуп иштеди.
2016-ж. тартып КТМУнун профессору болуп иштеп келет.

Нүзүп бий тууралуу иликтөөлөрү

Жээнбек Алымбаев 1990-жылдардын аягында профессор Т.Кененсариевдин нускоосу менен Нүсүп бий жөнүндө китеп даярдоого киришип, Нүсүптүн тикелей урпагы Ысман Юсупов менен бирдикте Кокон шаарындагы аймактаануу музейинин директорунун орун басары болуп эмгектенген Яхехон Дадабаев деген адамдан фарсы, араб тилинде жазылган 10го жакын кол жазмаларды кирилл арибине котортуп алган.
Бул котормо-кол жазма материалдар Ж.Алымбаевдин жеке архивинде турат.
Алардын ичинде Абу Латип Жабалинийдин “Саякат набои Жабалинийи”, Абд аль-Карим Наманганинин “Умар-намасы”, Алим Махмуд молдонун “Тарих–и Туркистаниси”, Гариб Маргиланинин “Тасниф-и Гариби», Мухаммад Хакимхан төрөнүн “Мунтахаб ат-таварихи”, Мажзуб Намонгонийдин “Тазкирайи Хазратиси”, Мирза Рахим Ташкендинин “Ансаб-ас салатин ва таварих-ал хавакини”, Мирзо Каландар Мушрифтин “Шохнома-и Умархониси”, Нияз Мухаммед Хукандинин “Тарих-и Шахрохиси”, Таджир молдонун “Гараиб-и сипахы”, Жунайид Аваз Мухаммаддын “Тарихи-и жахан-нумаиси” жана башкалар бар. Бул кол жазмалардын башка расмий нускалары Ташкен шаарындагы Өзбек Республикасынын Илимдер академиясына караштуу Чыгыштаануу институтунда, айрымдары Өзбекстандын мамлекеттик архивинде да сакталып турат.

Архивдик, жазма булактык, санжыралык жана башка булактардын негизинде Ж.Алымбаев Нүзүп бий тууралуу эки монография жарыялады.

Эмгектери

• «Туркестанские ведомости» как источник по истории кыргызов колониального периода // Отечественная История. – Алматы, 2009. – №1. С.150-157.
  

• Обшественно-политическая жизнь кыргызов второй половине XVIII –нач XXвв.(Историография проблемы)// Известия Вузов. – Бишкек, 2009. – №1. С.135-138.
  

• Основные этапы изучения истории кыргызов в дореволюционной русской историографии // Вестник КазНУ.- серия историческая. –Алматы., 2009. – №1(52). С.176-181.
  

• Туркестан крайындагы колониалдык саясаттын айрым маселелерине карата // Наука и новые технологии. –Бишкек, 2008. серия. № 7-8. С.63-66.
  

• Historiography of a problem of the Russian Conquest of Central Asia // Abstracts July. 13-14 Bishkek 2009. P 8-14.
  
• Нүзүп-бий. – Бишкек, 2001.
  
• Историография проблемы завоевания Туркестана Россией // Материалы межвузовской научно-практической конференции, посвященной 2200-летию Кыргызской государственности. – Сб. науч. трудов. – Вып. №3. – Бишкек, 2003. – С. 196 – 203.
• Политическая история Кокандского ханства в историографии во второй половине XIX – начале XX вв. // Вопросы истории Кыргызстана. – Бишкек, 2006. – №2. – С. 60–65.
• Чъй ёрёёнъндёгъ инсандар жёнъндёгъ маалыматтар орус басылмаларында чагылдырылышы // Жайыл баатыр, тарых учур жана келечек. – Бишкек, 2006. – С. 121–126.
• Причины и мотивы продвижения России в Туркестан в трудах русских ориенталистов XIX в. // Вестн. Кырг. гос. ун-та им. И.Арабаева. – Бишкек, 2007. – Вып. №8. – С. 35 – 40.
• Туркестан генерал-губернаторлугунун башкаруу аппараты, курамы жана жекече ишмердиктери // Вестн. Кырг. гос. ун-та им. И.Арабаева. – Бишкек, 2007. – Вып. №8. – С. 31 – 34.
• Взаимоотношения кыргызов и казахов в трудах русских авторов XVIII–XIX вв. // Кыргызско-казахские отношения: вчера, сегодня, завтра. – Бишкек, 2007. – С. 83 – 89.
• Завоевание Средней Азии Россией в русскоязычных источниках // Источники: история и перспективы изучения / Сб. междунар. науч.-практ. конф., посвященной 2200-летию Кыргызской государственности. – Бишкек, 2003. – С. 175–180.
• Туркестандагы колониалдык саясат жана Фергана ёрёёнъндёгъ 1916 жылдагы кётёрълъштън башталышы // Кыргыз-Търк «Манас» университетинин коомдук илимдер журналы. – Бишкек, 2007. – №17. – С.75–84.
• Историография англо-русского соперничества в трудах русскоязычных авторов второй половины XIX – начала XX вв. // Вопросы истории Кыргызстана. – Бишкек, 2007. – №2. – С. 16 – 23.
• Проблемы этнической истории кыргызов в российской историографии XVIII – XIX вв. // Этносоциальные и этнокультурные процессы в Кыргызстане с древнейших времен до наших дней. – Бишкек, 2007. – С. 139 – 158.
• Кокон хандыгындагы тарыхый инсандарды изилдёёгё карата // Вопросы истории Кыргызстана. – Бишкек, 2007. – №4. – С. 5 – 13.
• Историография проблемы завоевания Туркестана Россией (вторая половина XIX – начало XX вв.) // Отечественная история. – Алматы, 2008. – №1. – С.43 – 53.
• Общественно-политическая жизнь кыргызов в русской историографии XIX в. // Вестн. Кырг. гос. ун-та им. И.Арабаева. – Бишкек, 2008. – Вып. №12. – С.26 – 30.
• Колониалдык доордогу шайлоо системасынын айрым тарыхнаамалык маселелерине карата // Вестн. Кырг. нац. ун-та им. Ж.Баласагына. – Бишкек, 2008. – Вып.7. – С. 43 – 47.
• Отражение колониальной политики царизма в творчестве акынов-заманистов // Вестн. Бишкекского гос. ун-та. – Бишкек, 2008. – № 4(13). – С.127 – 129.
• Дореволюционная историография Кокандского ханства // Вопросы истории Кыргызстана. – Бишкек, 2008. – №4. – С. 43 – 53.
• Основные этапы изучения истории кыргызов в дореволюционной русской историографии // Вестн. Казахского нац. ун-та. – Алматы, 2009. – № 1(52). – С. 176–181.
• Советская и постсоветская историография об общественно-политической жизни кыргызов (2-я половина XVIII – начало XX вв.) // Социальные и гуманитарные науки. – Бишкек, 2007. – № 5–6. – С. 110 – 114.
• «Търкестан жыйнагы» – Кыргызстандын тарыхы боюнча маанилъъ тарыхый булак // Вопросы истории Кыргызстана. – Бишкек, 2008. – №1. – С. 101–.
• Кокон хандыгындагы Нузъп бийдин саясий ишмердъълъгъ // Известия вузов. – Бишкек, 2008. – № 7–8. – С. 285 – 288.
• Туркестан карайындагы колониалдык саясаттын айрым тарыхнаамалык маселелери // Наука и новые технологии. – Бишкек, 2008. – №7–8.– С.63–6
• RUS TARİH YAZICILIĞINDA KIRGIZLAR (18. yüzyılın ikinci yarısı - 20. yüzyılın başı) // Belleten Dergisi Aralık 2012 Ankara/TÜRKİYE
• Көз карандысыздыка карай умтулуунун тарыхый башаттары // Вестник Кыргызского государственного университета им. И.Арабаева.-№3.- Бишкек, 2012
• XVIII к. экинчи жарымындагы Россиянын Жер ортолук деңизине карата жасаган саясаты.// Улуттар аралык Бодрум симпозиуму.Турция Республикасы. – Бодрум -9-12 май, 2011ж. (Rusya’nın XVIII yy. ikinci yarısındaki Akdeniz politikası)
• "Алай ханышасы» орус тарыхнаамесинде( XIX к. и XXк. башы).// Курманжан датка выдающийся общественный и государственный деятель.- Бишкек, 2011.
• Кыргыз элинин келип чыгышыXVIII –XIXкылымдардагы орус тарыхнаамасында.// «Кыргыз кагандыгы турк цивилизациясынын алкагында: кыргызтаануу маселелери» эл аралык илмий конференция, Бишкек, КНУ, 15-16 ноябрь, 2012.
• Кыргыз таануу маселелери орус тарыхнаамасында .(XVIIIк. экинчи жарымы – XX к. башы) // Кыргыздар -14 Том.- Т.7.- Бишкек, -2011. - 626 - 643-б
• Чем опасно мифологизацияя истории // газета Мегаполис- 23-апрель, 2012
• «Туркстан жыйнагы» - Кыргызстандын тарыхы боюнча маанилуу тарыхый булак // Рух кенчи, сентябрь, 2012ж.
• Курманжан датка Туркстан генерал-губернаторлорунун сегизи менен жылуу мамиле тузуп, элдин эртенин ойлогон. // Заман. Кыргызстан.-2011, 23-декабрь
• Анкара согушуна чейинки Тимурдун Алдынкы Азияга жасаган жортуулу // 1402-жылдагы АНКАРА согушу: Улуттар аралык конгресс, 9-12 октябрь 2012 ж, - АНКАРА шаары (Ankara Savaşı’ndan Önce Timur’un Ön Asya’ya Olan Seferleri)
  

Интернеттеги шилтемелер

• https://www.azattyk.org/a/central-asia_kokand-khanate_religion_islam_2018/29243011.html
• https://www.super.kg/article/show/31777
• https://kghistory.akipress.org/unews/un_post:10539
  
• http://kmborboru.su/2018/03/07/kokon-ayaldardyn-bardygy-paranzhychan-g-lch-taj-bolgon-emes/