Караганды облусу
Караганды облусу (каз. Қарағанды облысы, Karagandy oblysy) — Казакстандагы административдик-аймактык бирдик. Облус 1932-жылы 10-мартта уюшулган. Аянты 428,0 миң км2. Калкы 1333,6 миң (2004). Облустун курамында 9 район, 11 шаар, 16 шаарча бар. Борбору – Караганды шаары. Област Казак Сары-Аркасынын Борбордук бөлүгүн ээлейт. Негизинен бөксө тоолор менен дөңсөөлүү түздүктөр басымдуу. Кен байлыктарынан таш көмүр (Караганды көмүр бассейни), темир, корунд, акиташ, отко чыдамдуу чопо, курулуш материалдары жана башка бар. Климаты кескин континенттик. Январдын Орточо температурасы –16...–17°С, июлдуку 20–21°С. Жылдык жаан-чачыны 250–300 мм, тоолуу аймактарында 300–400 мм. Ири дарыялары: Нура, Кулан-Өтпөс, Есил жана башка Иртыш – Караганды каналы (уз. 500 км) курулган. Майда туздуу көлдөрү көп. Жер астында суусу мол, ал кеңири колдонулат. Топурак кыртышы – корбанаттуу кара, тоолуу кара, кара күрөң жана күрөң. Өсүмдүктөрүнөн чөп (шыбак, бетеге, беде жана башка), бадал (караган, табылгы, ит мурун, ыргай жана башка) өсөт. Каркыралы, Кент, Ку жана башка тоолорунда карагай, кайың, көк терек; өзөн бойлорунда тал, шилби кезигет.
| Өлкө | |
|---|---|
| Административдик борбор | |
| Б.ири шаары | |
| Калкы |
1 378 288 [1] |
| Жыштыгы |
3,1 адам/км² |
| Улуттук курамы |
казактар 49,75% |
| Деңиз денгээлинен бийиктиги • Бийик чекити • Орточо бийиктиги | |
| Тууралыгы | |
| Узундук | |
|
| |
Калкы
түзөтүүОблустун калкы Казакстандын калкынын 9%ин түзөт (2003). Казак (37,6%), ошондой эле орус (43,6%), украин (5,6%), немис (4,0%), беларус (1,5%), татар жана башка улут өкүлдөрү да жашайт. Калкынын Орточо жыштыгы 1 км2ге 3,1 киши (2004). Шаар калкы 83% (2003). Ири шаарлары: Караганды, Абай, Балкаш, Жез-Казган, Кара-Жал, Темир-Тоо, Шахтинск.
Булактар
түзөтүү- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 4-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2012. 832 бет, илл. ISBN 978 9967-14-104 -9