Табигый тандалуу
Табигый тандалуу — организмдердин эволюциясынын негизги кыймылдаткыч күчү. Т. т. жөнүндөгү окуу Ч. Дарвин (1858-1859-жж.) тарабынан сунуш кылынган. Ч. Дарвиндин оюу боюнча Т. т. – жашоо үчүн күрөштүн жыйынтыгы. Ал жашап кетүүгө, өзүнөн кийин тукум калтырууга жөндөмдүүлүктү, тукумдарынын көбүрөөк ыңгайланышууга ээ болгондугун, ыңгайланышпагандарынын жоголушун түшүндүрөт. Т. т-нун негизги башаты - организмдердин тукум куума өзгөргүчтүгү. Анын негизги жыйынтыгы – белгилүү бир чөйрөнүн шартына ыңгайланышуу. Т. т. организм формаларынын көп түрдүүлүгүн, прогресстик эволюциянын негизинде алардын кезектешкен уюштурулуусунун татаалданышын түшүндүрөт. Т. т. жөнүндөгү Ч. Дарвиндин окуусун С. С. Четвериков, Р. Фишер, С. Райт, И. И. Шмальгаузен жана башка улантышкан. Т. т-нун генетикалык маңызы популяцияда белгилүү бир генотиптердин сакталышы жана алардын укумдан-тукумга берилиши. Т. т. белгилүү бир фенотипке гана таасир этпестен, алардын тобуна таасир этет. Т. т. ыктымалдуу процессти мүнөздөйт. Т. т-нун популяциядагы организмдерге тийгизген таасири басымдуулуктун интенсивдүүлүгү деп аталат. Т. т. – жашоо үчүн күрөштүн негизинде тукум калтырууга жана жашоого жөндөмдүү болгон особдордун жыйындысынын белгилүү бир чөйрөдө жашоого жөндөмдүүлүгү.
Булактар
түзөтүү- Биология: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. -Б.:2004, ISBN 9967-14-002-4