Түштүк Ирландия (ирл. Deisceart Éireann) — Ирландия өкмөтүнүн 1920-жылкы Акты менен Ирландия бөлүнгөндө түзүлгөн Ирландиянын эки бөлүгүнүн чоңу болгон. Ал Ирландиянын 32 округунун 26сын же аралдын аянтынын алтыдан беш бөлүгүн түзгөн, ал эми аралдын түндүк-чыгышындагы калган алты округ Түндүк Ирландияны түзгөн. [1] Түштүк Ирландиянын курамына Донегал ооданы кирди, ал Олстердеги эң чоң округ жана Ирландиянын бардык аралындагы эң түндүк округ болгон.

Түштүк Ирландия
ирл. Deisceart Éireann
Желек
Желек
Өлкө

Улуубритания

Административдик борбор

Дублин

Расмий тили

Ирланд тили, Англис тили

Картадагы{{{кыргызча аталышы}}}

Тарыхы түзөтүү

1921-жылдын 3-майында күчүнө кирген 1920-жылдагы Акт Ирландиянын ичинде эки өзүн-өзү башкаруучу аймакты түзүүгө багытталган, алардын ар бири өз парламенти жана өкмөттүк институттары бар жана экөө тең Улуу Британия жана Ирландиянын Бириккен Королдугунун курамында кала берет. Анда ошондой эле эки аймактын ортосундагы кызматташтык жана Ирландияны кайра бириктирүү жөнүндөгү жоболор да камтылган. Бирок, 1921-жылы Түштүк Ирландиянын Общиналар палатасына болгон шайлоодо Синн Феиндин талапкерлери 128 орундун 124үн жеңип алышкан (бардык талапкерлер атаандаш болгон эмес жана иш жүзүндө эч кандай добуш берүү болгон эмес) жана парламентке көңүл бурбай, анын ордуна Экинчи Даил катары чогулушкан. [2] Туштук Ирландиянын парламенти — союздук терт мучеден турган — бир гана жолу чогулушту. [3] Үзгүлтүксүз толкундоолор 1922-жылдын 16-январынан 1922-жылдын 5-декабрына чейин Түштүк Ирландияны башкарган Англия-Ирландия келишими жана Убактылуу өкмөткө алып келди: иш жүзүндө Англия-Ирландия келишимин ратификациялоо менен Ирландиянын Эркин Ирландиясын түзүү ортосундагы мезгил үчүн өткөөл башкаруу. Мамлекет Анын мыйзамдуулугун Даил Éireann үчүн Келишимге каршы делегаттар талашкан.

Колдонулган адабияттар түзөтүү

  1. Jackson, Alvin (2003). Home Rule: An Irish History, 1800–2000 . Oxford University Press. pp. 198–9. ISBN 019522048X. Retrieved 1 February 2015. 
  2. Rubinstein, William D. (2003). Twentieth-Century Britain: A Political History. Palgrave Macmillan. p. 120. ISBN 023062913X. Archived from the original on 16 September 2021. Retrieved 5 April 2015. 
  3. Ward, Alan J (1994). The Irish Constitutional Tradition. Responsible Government and Modern Ireland 1782–1922. Catholic University Press of America. pp. 103–110. ISBN 0-8132-0793-2.