Интерактивдүүлүк

Интерактивдүүлүк (англ. interaction - "өз ара аракеттенүү") - объекттердин же субъекттердин ортосундагы өз ара аракеттенүүнүн мүнөзүн жана даражасын ачып берүүчү түшүнүк. Төмөнкү тармактарда колдонулат: маалымат теориясы, информатика жана программалоо, телекоммуникация системалары, социология, дизайн, атап айтканда өз ара аракеттенүү дизайны жана башкалар.

Учурда саналып өткөн тармактардын адистеринин арасында бул терминдин маанисинин конкреттүү, белгиленген аныктамасы жок .

Бирок, бул термин жалпысынан төмөнкүчө аныкталышы мүмкүн:

Интерактивдүүлүк – бул системанын элементтеринин маалымат алмашуусу аркылуу жетүүчү системаны уюштуруунун принциби

Өз ара аракеттенүү даражасы

Өз ара аракеттенүүнүн мүнөзү контрагенттин системалык-детерминисттик чакырыктарына ( экстремизм, агрессия, интервенция ) реакциясынын тышкы трансляцияларын (ички структуралык инерциянын маалыматтык реакциясын) чагылдырууда турат.

Кээде коммуникациялардын өз ара аракеттенүүсүнүн берилген сериясындагы интерактивдүүлүк үчүнчү (же кийинчерээк) билдирүүнүн мурунку маалымат алмашуу(лардын) андан да мурунку алмашуулар (билдирүүлөр) менен өз ара аракеттенүү деңгээлине байланыштуу экендигин билдирүү катары аныкталат.

Өз ара аракеттенүү даражасынын көз карашынан алганда, интерактивдүүлүктө төмөнкү учурларды (деңгээлдерди) кароого болот:

• сызыктуу өз ара аракеттенүү (1:), же интерактивдүүлүктүн жоктугу, жөнөтүлүп жаткан билдирүү мурунку билдирүүлөргө тиешеси жок болгондо;
• реактивдүү өз ара аракеттенүү (1:1), мында билдирүү дароо мурунку бир гана билдирүүгө байланыштуу;
• көп же сүйлөшүүдөгү өз ара аракеттенүү (1:м), билдирүү көптөгөн мурунку билдирүүлөргө жана алардын ортосундагы мамилелерге байланыштуу болгондо.

Объекттер кээ бир маалыматты берүү менен өз ара аракеттенишет.

Интерактивдүүлүк жооп берүүгө окшош жана ар бир билдирүү мурунку билдирүүлөр менен жана бул билдирүүлөрдүн алардан мурунку билдирүүлөр менен байланышы болгон байланыш процесси катары изилденет.

Маалыматтык системаларда

Интерактивдүүлүк – маалыматтык-коммуникациялык системанын колдонуучунун аракеттерине активдүү жана адекваттуу жооп берүү жөндөмдүүлүгү. Бул касиет системанын "акылдуу", башкача айтканда, кандайдыр бир акылга ээ экендигинин белгиси болуп эсептелет.

Бул жагынан алып караганда, берүү учурунда кандайдыр бир телепрограммага чалуу же SMS жөнөтүү мүмкүнчүлүгү азырынча интерактивдүүлүктү түзбөйт. Эгерде телекөрүүчүлөрдөн же колдонуучулардан алынган бардык маалымат белгилүү бир жол менен иштетилсе, учурда эфирде чагылдырылса (же бир аз кечигүү менен) жана анын негизинде конкреттүү чечимдер иштелип чыкса (жеткиликтүү көп сандагы Алар), анда бул система интерактивдүү деп атоого болот (жалпысынан - квази-интерактивдүү ).

Өз ара аракеттенүү төмөнкүлөр менен жүргүзүлүшү мүмкүн:

Интерактивдүүлүк деңгээли боюнча анимациянын бир нече мисалдарын келтирүүгө болот.

• маалымат алуу;
• башка адамдар менен байланыш.

Салттуу программалоо системаларында интерактивдүүлүк түп-тамырынан котормо баскычы менен чектелет, ал өзгөртүүлөрдү киргизүү менен аларды сыноодон ажыратат.

• Интернет-ресурстары;
• бул колдонуучу Интернет кызматтары (e-mail, ICQ, веб-форум ж.б.) аркылуу байланышып турган башка адам.

Жарнамада

Интерактивдүү системаларда которуунун өзүнчө баскычы жок; тиркеме долбоорлоо убагында да, иштөө убагында да бир эле объекттерден турат. Мындан тышкары, курал менен иштөө чөйрөлөрүнүн ортосундагы бөлүнүүнүн жоктугу бир эле куралдарды иштеп чыгууда да, иштөө убагында да колдонууга мүмкүндүк берет, андыктан иштеп жаткан тиркемени өзгөртүп, ошол өзгөрүүнүн эффектин дароо көрө аласыз.

Интерактивдүү анимация түшүнүгү такыр башка нерселерге кайрылуу үчүн көп колдонулат.

Интерактивдүүлүк деңгээли – татаал түшүнүк, ал моделдин “татаалдуулугун”, моделге киргизилген физикалык параметрлердин санын, моделди чогултуунун варианттарынын санын ж.б.

Интерактивная анимация реализуется только с помощью программирования.

Эң жөнөкөй мисал: “ысык” зонаны басканда анимацияны ойноо – бул принцип көбүнчө балдардын билим берүүчү оюндарында жана окуу китептеринде колдонулат.

Объекттин физикалык модели – анимациянын эң татаал түрү, мында система колдонуучуга белгилүү бир параметрлерди өзгөртүүгө мүмкүндүк берет. Бул системанын жүрүм-турумун өзгөртөт.

Кадимки компьютердик анимацияны карап көрөлү. 3D анимация азыр ар кандай маалыматты жеткирүү үчүн пайдалуу курал болуп саналат. Акыркы 20 жылдын ичинде анимацияларды түзүү үчүн көптөгөн ар кандай куралдар түзүлдү. Алардын көбү төмөнкү эрежелерди карманышат:

• Аниматор белгилүү бир убакыт аралыгында виртуалдык дүйнөдөгү объектилердин ордун аныктайт.
• Тиешелүү программа аралык орундарды эсептейт.

Интерактивдүүлүк азыр жарнамада кеңири колдонулат АКШда интерактивдүү өз ара аракеттенүү мүмкүнчүлүгү бар жарнак иштелип чыккан - Сенсордук экрандын негизиндеги Just Touch технологиясы - атайын сенсордук экран колдун кыймылына жана тийүүсүнө жооп берүү жөндөмүнө ээ. Керектүү продуктту тандоодо экран (сиз дагы эле белгилүү бир моделдерди же бренддерди таба аласыз, бирок сиз бардык окшош өнүмдөрдү көрө аласыз). Зымсыз жана M2M технологиялары да бүгүнкү күндө интерактивдүү жарнамаларды түзүү үчүн кеңири колдонулат. Алардын жардамы менен сиз жарнама булактарын алыстан гана башкара бербестен, тигил же бул жарнамалык мазмунду белгилүү бир күндөрдө, сааттарда, жада калса белгилүү бир аба ырайынын шарттарында көрсөтүлө турган ар кандай орнотууларды алдын ала орното аласыз.

ошондой эле

• Адам менен компьютердин өз ара аракеттенүүсү
• Колдонуучу интерфейси
• Интерактивдүү программалоо тилдери

Адабият

• Wiberg, Mikael. Interaction per se: understanding “the ambience of interaction” as manifested and situated in everyday & ubiquitous IT-use (англ.) // International Journal of Ambient Computing and Intelligence. — 2010. — Vol. 2, no. 2.

Шилтемелер

• Интерактивный — что это такое? Определение, значение, перевод  (неопр.). chto-eto-takoe.ru. Дата обращения: 2 декабря 2019.
• Ve Global. Что такое интерактивный контент и зачем он нужен  (рус.). www.ve.com. Дата обращения: 2 декабря 2019.
• Определение INTERACTIVE в кембриджском словаре английского языка  (рус.). dictionary.cambridge.org. Дата обращения: 2 декабря 2019.
• "interactive - Перевод на русский - примеры английский | Reverso Context  (неопр.). context.reverso.net. Дата обращения: 2 декабря 2019.