Петербург конвенциялары

Петербург конверциялары (1770—1790) Речь Посполитаны бөлүштүрүү жөнүндөгү конвенциялар.

Орус-түрк согушундагы (1768—74) оор жагдай жана Пруссиянын кысымы менен Россия 1772-ж. 25-июлда Польшаны биринчи бөлүүгө (Россия, Пруссия, Австрия) ортосунда) мажбур болгон.
Ал боюнча Россияга — Чыгыш Белоруссия жана Ливониянын бир бөлүгү, Пруссияга — Вармия, Поморья (Гданьскиден башкасы), Мальборк, Хельминь (Торундан башкасы) воеводдуктары Ж. б., Австрияга Освенцим княздыгы, Белзкий воеводдугу ж. б. өткөн.
Полышанын чьщдалышына жолто кылуу максатында 1793-ж. 12(23)-январда Россия менен Пруссия Полыпаны экинчи бөлүү жөнүндө макулдашкан. Россияга Батыш Белоруссиянын жана Украинаньга көп бөлүгү, Пруссияга Гданьск менен Торунь, бүт Улуу Польша, Мазовиянын бир бөлүгү ж. б. өткөн.
Россия, Австрия жана Пруссия 1794-жылдагы Польша көтөрүлүшүнө байланыштуу Польшаны үчүнчү жолу бөлүүгө 1795-ж. 13(24)-октябрда кол коюшкан. Ал боюнча Россияга Буг д,— Немпров — Гродно — Неман д. чегинин чыгышындагы жерлер, Австрияга — Краков, Сандомир, Люблин воеводдугу ж. б., Пруссияга Мазовец воеводдугунун көп бөлүгү (Варшава менен кошо) ж. б. өткөн.
Речь Поснолитаны үч бөлүштүрүүнүн натыйжасында Россия Литва, белорус, украин жерлерин алган.
Австрия менен Пруссияга Полышанын негизги жерлери өткөн.
1797-ж. 15(25)-январда Россия, Австрия жана Пруссия ортосунда түзүлгөн конвенция Речь Посполитаны бөлүүнү бекемдеп, анын мамл. өз алдынчалыгынын калдыктарын жойгон.

Колдонулган адабияттар

Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Бишкек: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1979. Том 4. Лактация - Пиррол. -656 б.