Шинжаң-Уйгур автоном району

кытай эл республикасынын курамындагы өзэркин аймак.

Шинжаң-Уйгур автоном району (ШУАР) , (уйг. شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى, кыт. 新疆维吾尔自治区; кыскача, Шинжаң кыт. «жаңы чек» же «жаңы жерлер») — Кытайдын түндүк-батышындагы аймагы. КЭРдеги аянты боюнча эң чоң аймактык-административдик бирдик. Тарыхый топоними - Чыгыш Түркстан.

Шинжаң-Уйгур автоном району
Уйгурча: شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى
Кытайча: 新疆维吾尔自治区
Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū
Өлкө

Кытай Эл Республикасы

Статусу

Автономиялуу район

Административдик борбор

Үрүмчү

Губернатор

Нур Бекри

ККП катчысы

Джан Чуньсянь

ИДП

220 млрд юань

Калкы

21 813 334

Жыштыгы

12,51 адам/км²

Картадагы{{{кыргызча аталышы}}}

Расмий сайты

Калкы — 21 813 334 адам (2010).

Борбору жана ошондой эле ири шаары — Үрүмчү.

География Түзөтүү

Калкы Түзөтүү

Шинжаңдын улуттук түзүлүшү, 2000-ж.
Эл Саны жалпы санга %
уйгурлар 8 345 622 45,21
котокбашт ар ||7 489 919 || 40,58
казактар 1 245 023 6,74
дунгандар 839 837 4,55
кыргыздар 158 775 0,86
монголдор жана калмактар, дунсян, даурлар 194 891 1,14
«тажиктер» (сарыколдуктар жана вахандыктар) 39 493 0,21
сибо 34 566 0,19
манжуулар 19 493 0,11
тудзя 15 787 0,086
өзбектер 12 096 0,066
орустар 8 935 0,048
мяо 7 006 0,038
тибеттиктер 6 153 0,033
джуандар 5 642 0,031
татарлар 4 501 0,024
саларлар 3 762 0,020

Административдик бөлүнүнүшү Түзөтүү

 

Шинжаң-Уйгур автоном районунун адм. бөлүнүшү
Картадагы номуру Кыргызча аталышы Уйгурча аталышы Кытайча аталышы Пиньинь Эскертүү
1 Алтай округу ئالتاي ۋىلايىتى 阿勒泰地区 Ālètài Dìqū Или-Казак АОга кирет
2 Боро-Тала-Монгол АО بۆرتالا موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى 博尔塔拉蒙古自治州 Bó'ěrtǎlā Měnggǔ Zìzhìzhōu
3 Чугучак округу تارباغاتاي ۋىلايىتى 塔城地区 Tǎchéng Dìqū Или-Казак АОга кирет
4 Карамай шаардык округу قاراماي شەھرى 克拉玛依市 Kèlāmǎyī Shì
5 Шихезы субокругдук деңгээлдеги шаары شىخەنزە شەھرى 石河子市 Shíhézǐ Shì түз автономдук райондун бийлигине баш ийет
6 Чандзи-Хуэй АО سانجى خۇيزۇ ئاپتونوم ئوبلاستى 昌吉回族自治州 Chāngjí Huízú Zìzhìzhōu
7 Удзяцюй субокругдук деңгээлдеги шаары ئۇجاچۇ شەھرى 五家渠市 Wǔjiāqú Shì түз автономдук райондун бийлигине баш ийет
8 Үрүмчү шаар округу ئۈرۈمچى شەھرى 乌鲁木齐市 Wūlǔmùqí Shì
9 Турфан округу تۇرپان ۋىلايىتى 吐鲁番地区 Tǔlǔfān Dìqū
10 Хами округу قۇمۇل ۋىلايىتى 哈密地区 Hāmì Dìqū
11 Субпровинциялык маанидеги Или-Казак АО ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى 伊犁哈萨克自治州 Yīlí Hāsàkè Zìzhìzhōu башка округдарга караганда чоң полномочиелерге ээ
12 Кызылсуу-Кыргыз АО قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى 克孜勒苏柯尔克孜自治州 Kèzīlèsū Kē'ěrkèzī Zìzhìzhōu
13 Кашкар округу قەشقەر ۋىلايىتى 喀什地区 Kāshí Dìqū
14 Тумшук субокругдук деңгээлдеги шаары تۇمشۇق شەھرى 图木舒克市 Túmùshūkè Shì түз автономдук райондун бийлигине баш ийет
15 Аксу округу ئاقسۇ ۋىلايىتى 阿克苏地区 Ākèsū Dìqū
16 субокругдук деңгээлдеги Арал шаары ئارال شەھرى 阿拉尔市 Ālā'ěr Shì түз автономдук райондун бийлигине баш ийет
17 Хотан округу خوتەن ۋىلايىتى 和田地区 Hétián Dìqū
18 Баянгол-Монгол АО بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى 巴音郭楞蒙古自治州 Bāyīnguōlèng Měnggǔ Zìzhìzhōu
19 субокругдук деңгээлдеги Бэйтунь шаары 北屯市 Běitún Shì түз автономдук райондун бийлигине баш ийет

Шинжаңдын тарыхы Түзөтүү

Негизги макала: Шинжаңдын тарыхы

Шинжаң XX кылымда Түзөтүү

Шинжаңдын экономикасы Түзөтүү

Диндери Түзөтүү

Колдонулган булактар Түзөтүү

  • Кыргыз Тарыхы. Энциклопедия. Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Бишкек, 2003. И. Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик педагогикалык университети.

Эскертүү Түзөтүү

Шилтемелер Түзөтүү

Калып:КЭРдин административдик бөлүнүшү Калып:Түрк өлкөлөр