Түркия
Түркия (түрк. Türkiye - Түркие), расмий аты Түркия Республикасы (түрк. Türkiye Cumhuriyeti) — Европа жана Азия материктеринин ортосунда, Кичи Азиянын түндүгүндө жайгашкан. Түркия Республикасы 1923-жылы Осмон империясы жоюлгандан кийин Мустафа Кемал Ататүрк тарабынан негизделген. Түркиянын валютасы - түрк лирасы.
|
Түркия Республикасы | |||||
| |||||
| Урааны: «Yurtta Barış, Dünyada Barış» «Үйдө тынчтык, дүйнөдө тынчтык» | |||||
| Гимн: «İstiklâl Marşı» «Эгемендүүлүк маршы» | |||||
.svg)
| |||||
| Негизделген | 29-чи октябрь 1923-ж. | ||||
| Расмий тили | Түркчө | ||||
| Борбор шаары | Анкара | ||||
| Ири шаарлар | Ыстанбул, Анкара, Измир, Бурса, Адана | ||||
| Президенти Вице-президенти Ассамблеянын президенти |
Режеп Тайип Эрдоган Фуат Октай Мустафа Сентоп | ||||
| Аянты • Жалпы • Суу бетинин %. |
4-чү - дүйнөдө 783.562 km2 км² 13.930 km2 | ||||
| Калкы • Бааланган (2019) • Жыштыгы |
83.154.997 адам (18-чү) 105/km2 ад./км² | ||||
| ИДП (САМ) • Бардыгы (2019) • Ар бир жанга |
2,274 трлн $ (13-чи) 27.391 $ | ||||
| АДӨИ ( 2018) | ▲ 0.806[1] (өтө жогору) (59-чи) | ||||
| Этнохороним | Түрктөр, жана Түркия кирет | ||||
| Акча бирдиги | Түрк лирасы (TRY, ₺) | ||||
| Домени | .tr | ||||
| ISO коду | TR | ||||
| ЭОК коду | TUR | ||||
| Телефон коду | +90 | ||||
| Убакыт аралыгы | UTC +3 | ||||
БорборуОңдоо
Түркия Республикасынын борбору - Анкара (Ankara). Деңиз денгеелинен 950 м жайгашкан. Стамбул шаарындан кийин экинчи чоң шаар. Байыркы аты Ангора (Angora). Калкы - 5.153.000 киши.
БөлгөлөрОңдоо
7 чоң бөлгөсү бар. 1. Акдеңиз бөлгөсү (Akdeniz Bölgesi) 2. Чыгыш Анадолу бөлгөсү (Doğu Anadolu Bölgesi) 3.Эге бөлгөсү (Ege Bölgesi) 4. Түштүк-чыгыш Анадолу бөлгөсү (Güneydoğu Anadolu Bölgesi) 5. Орто Анадолу бөлгөсү (İç Anadolu Bölgesi) 6. Мармара бөлгөсү (Marmara Bölgesi) 7. Карадеңиз бөлгөсү (Karadeniz Bölgesi)
ШаарларыОңдоо
Шаар калкынын саны боюнча 1 миллион кишиден көп тогуз ири шаарлары бар: Ыстанбул - 11 174 257, Анкара - 4 140 890, Измир - 3 175 133, Бурса - 1 979 999, Адана - 1 611 262, Конйа - 1 412 343, Газыантеп - 1 342 518, Анталья - 1 127 634, Мерсин - 1 056 331 киши.
ТилОңдоо
Ыстамбул шаарынын диалекти ырасмий тил катары кабыл алынган.
ДинОңдоо
Калктын 99 % пайызы мусулман (Ислам динин тутушат).
ДемографияОңдоо
Туркиянын 1927 - 2007 жылдары арасындагы Демографик айрымы.
| жыл | калктын саны (31-декабрга карата) |
эволюция |
|---|---|---|
| 2008 | 71517100 | |
| 2009 | 72561312 | + 1,46 % |
| 2010 | 73722988 | + 1,60 % |
| 2011 | 74724269 | + 1,36 % |
| 2012 | 75627384 | + 1,21 % |
| 2013 | 76667864 | + 1,38 % |
| 2014 | 77695904 | + 1,34 % |
| 2015 | 78741053 | + 1,35 % |
| 2016 | 79814871 | + 1,36 % |
| 2017 | 80810525 | + 1,25 % |
| 2018 | 82003882 | + 1,47 % |
Кооз жерлерОңдоо
Каунос шаары азыркы Түркиянын аймагында жайгашкан, бирок, туристтер үчүн жетиштүү популярдуу эмес. Бирок, ошентсе да бул жакка келгендердин көпчүлүгү биздин доорго чейин угулуучу майда көмүү үчүн биринчи болуп кетишүүдө.[3]
GalleryОңдоо
Истанбул.
Истанбул
Анкара.
Памуккале травертин
Levent
Эскишехир
Анталья.
Диярбакыр
Ayia Sophia музейи
Улуу жазуучу, Осмон үйү
Анталия
Карс, Ани урандылары
57-полктун шейиттери
.jpg)
.jpg)
_-_Turkish_memorial_and_cementery_(8709797084).jpg)
.jpg)
Түрк акындарыОңдоо
Негизги ; Жемал Огуз Өжал, Юнус Эмре
ТелекөрсөтүүлөрОңдоо
Дүйнөдө түрк телекөрсөтүүлөрүнө, ар кандай форматтагы программаларга жана анимациялык фильмдерге суроо-талап өсүүдө. Бүгүнкү күндө түрк киносу америкалык фильмдерден кийин дароо эле дүйнөдө бекем орунду ээлейт.[4]
ЖазууларОңдоо
| Уикипедияда «Түркия» порталы бар |
- ↑ Human Development Report 2019 (англ.). БУУнун текшерүү программасы. — Доклад о человеческом развитии (2019) на сайте Программы развития ООН. Текшерилген күнү 13 Сентябрь (Аяк оона) 2019.
- ↑ Welcome to Turkish Statistical Institute (TurkStat)'s. Turkstat.gov.tr (9 Июнь (Кулжа) 2019). Текшерилген күнү 23 Апрель 2020. Түп булактан архивделген күнү 9 Июль (Теке) 2019..
- ↑ Түркия кызыктуу.
- ↑ Дүйнөдө түрк телекөрсөтүүлөрүнө суроо-талап өсүүдө.
ШилтемелерОңдоо
- ТР президентинин интернет сайты Archived 2007-08-24 at the Wayback Machine
- ТР Парламенти Archived 2018-08-18 at the Wayback Machine
- Кабар жана маалымат булагы
- Түркия, ТКТР, Азербайжан гезиттери
- Турецкое телевидение
- Түркиялык Казактар уйуму Archived 2017-05-18 at the Wayback Machine
- Түркиялык Кыргыздар уйуму Archived 2017-12-25 at the Wayback Machine
- Түркиялык Кыргыздардын башчысы
| Азербайжан | Казакстан | Кыргызстан | Түркия | Түркмөнстан | Өзбекстан | |