Чирчик (шаар)

Чирчик
Өлкө	Өзбекстан
Облус	Ташкент облусу
Координаттар	41°28′ с. ш. 69°35′ в. д.HGЯO
	Тарыхы жана Географиясы
Негизделген күнү	1934-жыл 1-май
Аянты	34 км²
Борборунун бийиктиги	582 м
Убакыт аралыгы	UTC+05:00
	Калкы
Расмий тили	өзбек тили
Калкы	172 917 адам
Жыштыгы	4940 адам/км²
Улуттук курамы	өзбектер, казактар, кыргыздар, тажиктер
Диний курамы	мусулмандар
Этнохороним	чирчиктик, чирчиктиктер
	Сандык идентификаторлор
Телефон коду	998 7071
Почта индекси	702100 (эски), 2005-жылдан тартып 111700

Чирчик (өзб. Chirchiq / Чирчиқ) — Өзбекстан Республикасынын Ташкент облусундагы шаар^[1].

Этимология

Шаар өз аталышын, Чирчик дарыясынын аталышынан алган.

Тарых

Чирчик шаарынын тарыхы 1932-жылдын 28-апрелинде СССРдин Эмгек жана коргоо кеңеши электрохимкомбинаттын (азыркы учурды бул комбинат «MAXAM-CHIRCHIQ» деп аталат^[2]) жана Чирчик-Бозсу ГЭСтер каскадын куруу туралуу токтомун бекиткен учурдан башталат.

1934-жылы 27-апрелде Өзбек ССРинин Борбордук аткаруу комитеттинин Президиумунун токтому менен Чирчик шаардык кеңеши түзүлүп, 1934-жылдын 1-майында шаарды түптөө аземи болгон. Шаардын расмий түптөлгөн күнү деп 1935-жылдын 1-майы саналат^[3].

География

Шаар Өзбекстандын түндүгүндө, Ташкент облусунун ири Чирчик дарыясынын өрөөнүндө жайгашкан. Дарыянын өрөөнү тектоникалык кыймылдардан келип чыккан жана Каржантау жана Чаткал тоо кыркаларынын ортосунда жайгашкан.

Калк

2024-жылдын 1-январына карата алынган маалыматтарга ылайык шаардын калкыны саны 172 917 адамды түзгөн^[4]. Шаарда негизинен өзбектер жашайт. Ошондой эле казактар, кыргыздар, тажиктер, орустар, украиндер, армяндар, татарлар, корейлер, еврейлер жана башка улуттар дагы бар.

Жыл	1939	1977	1991	1999	2010	2014	2022	2024
Калкы, миң адам	15^[5]	131^[5]	158^[6]	146,4	143,6	149,4	164,8	172,9^[4]

Транспорт

Шаарды негизги коомдук транспорту болуп маршруттук таксилер жана Isuzu NP37 маркасында автобустар саналат, алар 20 жакын шаардык каттамдарда иштешет.

Ташкент, Газалкент, Чарвак, Янгибазар жана башка шаарлар менен байланыштырган шаарлар аралык автобус каттамдары дагы бар.

Чирчик аркылуу Ташкент-Ходжикент темир жолунун линиясы өтөт. Шаардын өзүндө 3 темир жол станциясы («Боз-су», «Чирчик» жана «Аранчи») жана «Максам-Чирчик», «Чирчик Трансформатор заводу» ишканалары өндүргөн продукциларды башка аймактарга ташуу үчүн колдонулган 2 токтоо пункту бар.