AndroidGoogle тарабынан иштелип чыккан мобилдик операциялык система. Өзгөртүлгөн Linux өзөгүнүн жана баштапкы коду ачык программалык камсыздоонун нускасынын негизинде түзүлгөн, жана негизинен смартфон жана планшеттер сыяктуу сенсордук экраны бар мобилдик түзмөктөр үчүн жасалган. Алгач Android Inc. компаниясы тарабынан жасалып жана иштетип атышкан, кийинчерээк аны Google сатып алган. Натыйжасында Google Open Handset Alliance (OHA) альянсын түзүүнү демилге кылып чыккан, азыр да алар платформанын колдоо жана өнүктүрүү маселесинин үстүндө иштеп келе атышат. Android - Google китепканасы аркылуу түзүлгөн Java application жаcаганга мүмкүнчүлүк берип, түзмөк аркылуу башкарылат. Android Native Development Kit аркылуу Си жана башка тилдер аркылуу тиркеме жазаса болот.

Android
Иштеп чыгуучу Google,
Open Handset Alliance
Жазылган тили Java, C++, C
ОС бүлөсү Unix-сымалдуу
Иштөө абалы Азыркы
Баштапкы код модели Ачык баштапкы код (түзмөктөрдүн көбүнчөсү Google Play сыяктуу проприетардык программалык камсыздоолорду камтыйт)
Биринчи чыгарылышы 23-сентябрь 2008-ж; 16 жыл мурун (2008-09-23)
Акыркы стабилдүү чыгарылышы 8.1.0 "Oreo"/ 5-декабрь 2017-ж; 6 жыл мурун (2017-12-05)
Акыркы сыноодогу чыгарылышы Android P/ 7-март 2018-ж; 6 жыл мурун (2018-03-07)
Базардык багыты Смартфондор, планшеттер, smartTV (Android TV), Android Auto жана акылдуу сааттар (Wear OS)
Тилдердин саны 100+
Пакет тейлегичи APK (негизинен Google Play аркылуу; APK аркылуу жергиликтүү же F-Droid сыяктуу жерлерден орнотуу мүмкүн)
Платформалар 32- жана 64-бит ARM, x86 жана x86-64
Өзөк түрү Монолиттик (өзгөртүлгөн Linux өзөгү)
Колдонуучу интерфейси Графикалык (мультитач)
Лицензиясы Apache License 2.0
GNU GPL v2 - Linux өзөгүнүн өзгөрүүлөрү үчүн
Сайты www.android.com

2012 жылдын экинчи кварталында 64,1 % ээлеп, Android смартфондор базарында алдыга чыкты. Мындан аркы өнүгүшү да белгиленүүдө - Androidдин коммунникаторлорлорду тапшыруу үлүшү 70% жакындап калды. Экинчи кварталдын жыйынтыгында дүйнө жүзү боюнча 104,8 млн даана мындай смартфондор иш жүзүнө ашкан же баардык көлөмдүн 68,1 %[1].

  • Android смартофондордо колдонулуп келет.

Тарыхы

түзөтүү

2008 жылдын Аяк оона айынан баштап биринчи версиясы чыккандан бери, система бир топ жаңыланды. Бул жаңылануулар эреже боюнча табылган каталарды жоюу жана жаңы системага функционалды кошууда болгон. Системанын ар бир версиясы, десерттин атынан аталган жекече сырбелги ыйгарылат. Сырбелгилер алфавиттик тизмек менен ыйгарылат. 2012 жылдын Баш оонасында системанын 13 версиясы чыкты. Акыркы версия 4.1 Jelly Bean[2]

2012 жылдын Жетинин айында системдин 14 версиясы чыкты. Ал 4.1 Jelly Bean деп аталды[3]. Анын артынан ошол эле жылы Тогуздун айында 4.2 Jelly Bean чыкты[4], кийинчерээк 2013-жылынын Теке айында жаңылануу 4.3 Jelly Bean болуп алмашты[5].

2013 жылынын Тогуздун айынын 31 Google азыркы учурда эң акыркы версиясын релиздеди: Android 4.4. Бул версия Nestlé компаниясы менен келишимден кийин шоколад батончиги сыяктуу «KitKat» деген атка ээ болду.[6].


 

Түзмөктөр

түзөтүү
 
HTC Dream (T-Mobile G1) — Android ОС базасындагы биринчи смартфон
Дагы караңыздар: Андроид түзмөктөрүнүн тизмеги

Android аркылуу башкарылып иштеген, биринчи түзмөк болуп HTC компаниясыны чыгарган HTC Dream смартфону болгон(расмий түрдө T-Mobile уюлдук операторунан T-Mobile G1 аттуу ысым менен чыккан), презентациясы 2008 жылдын Аяк Оона айынын 23 дө чыккан. Ушундан баштап смартфон чыгарган чыгаруучулардан Android базасында түзмөк чыгарууга ниеттенип бир топ билдирүү жөнөтүлө баштаган. Планшеттерге багытталган[7], Android үчүнчү версиясы (Honeycomb) чыккандан баштап, улам улам бир нече өндүрүүчүлөр бул платформада планшеттерди чыгарышканын жарыялашкан[8].

Смартфон жана планшеттерден сырткары Android операциялык системасын башка түзмөктөрдө отугузула башташкан. Ушундан улам, 2009 жылдын аягында с Android аркылуу иштеген биринчи фоторамка сатыкка чыккан[9][10]. 2011 жылдын Кулжа айында Blue Sky италияндык компания Android ОС аркылуу башкарылган i’mWatch интелектуалдуу кол саатарды анонстоп чыгара башташкан[11]. 2012 жылдын Баш Оона айында Nikon компаниясы да, Google дун платформасында иштеген дүйнөдөгү биринчи фотокамераны көрсөткөн[12].

Мындан тышкары, энтузиазисттер Android ди башка катардагы белгилүү түзмөктөргө байланыштырышкан, алардын ичинде, мисалга, Windows Mobile HTC Touch Dual жана HTC TyTN II Android платформасындагы смартфондор, аларга Android эмуляция режиминде жүргүзүлгөн[13]. Жана дагы толук түрдө Maemo-до иштеген Nokia N810[14] и Nokia N900 (порт под названием Nitdroid)[15][16] жана Nokia N900[17] интернет планшетттерине(Nitdroid атындагы порт), жана ошондой эле MeeGo платформасындагы Nokia N9 сматрфондоруна,Windows Mobile ОС иштеген HTC HD2, аларда Android ОС microSD-картасынан жана ички NAND эс тутумунан иштетилген. Отургузулган система баардык чектөөсү жок мүмкүнчүлүктөр менен ыйгарылган. Мындан сырткары Android-ди Openiboot аттуу айтайын программа аркылуу Apple — iPhone, iPod Touch жана iPad[18] түзмөктөрүнө отургузуу жагынан да ийгиликтүү тажрыйбалар бар. Openiboot бул түзмөктөргө ар кандай Операциялык системаларды, алардын ичинде Android да бар, отургузганга багытталган. Bada операциялык системасындагы түзмөктөрдө да чектөөлөрү бар алдын ала чыгарылган прошоивкалар пайда болууда. Koolu компаниясы Android-ди Neo FreeRunner порттоштуруп гана чектелбей өзүнүн бизнесин алдын ала олтургузулган Google-дун уюлдук платформасындагы смартфондорду сатыкка чыгарышкан. Биринчи расмий жана жалпы коомго жеткиликтүү Koolu-нун Neo FreeRunner-ине Android портунун бета релизи 2008 жылдын Бештин Айында болгон[19]. Жана дагы Android x86 архитектурасына порттошкон[20].

Ачык уюмдар аркылуу түзүлүп аткан, альтернативдик прошивкалар

түзөтүү
 
Смартфон

(CyanogenMod, HyperOS, Virtuous Quattro, VillainROM, Open Kang Project, Replicant)- android-прошивкаларын толук ачык вариантта жасаган энтузиасттар тобу бар. Android модификацияланган версиялары("прошивка", же болбосо "кастомдук прошивка" аталып жүрөт) булар үчүн жазалат:

  • android түзмөктөрдөн Google-дун кызматтарын өчүрүүгө(мисалга, маалыматтардын синхрондошуусун) - колдонуучунун маалыматтарын android түзмөктө гана локалдаштырууга - Google-дун серверине колдонуучунун идентификациялык маалыматын(IMEI, телефон номери, GPS-координаты ж.б.у.с) берүүгө жол тосууга.
  • Android OS жаңы версияларын ыкчам жана бат(аппараттын түзүчүүчүлөрүнө салыштырмалуу) тартуулаганга. Окуялар болбой койгон эмес, алар боюнча модел эскирип же пайда алып келбей калган учурларда чыгарууну токтотуп салышат, ошондо колдонуучулар жаңы функцияларды көрүш үчүн энтузиасттардын иштерине кайрылышат;
  • жаңы ырастоолорду жана функцияларды android-прошивка аркылуу кошумчалоо. Мисалга, FLAC Lossless Audio кошумчалоосу, көчүрүлгөн приложенияларды

MicroSD-картасында (Android-дин 2.2 версиясына чейинкилер) сактоо мүмкүнчүлүгү ж.б.у.с бар.

Android түзмөктөрдү перепрошивка кылыш үчүн, root мүмкүнчүчүк керек(Рутинг деп аталат), приложения жана системанын үстүнөн толук кандуу башкаруу мүмкүнчүлүгү түзүлөт. Root мүмкүндүк үчүн жүктөлмөөнү блоктон чыгарып кереги жок(блоктон чыгарылган bootloader 2 же андан ашык ОС көчүрө алат ). Модификацияланган прошивкалар эски телефонду көтөрүп жүргөн колдонуучуларга жаңы гана релиздерде гана мүмкүн болгон приложенияларды колдно алышат, алар туруктууну көтөрүшөт, ыкчамдык жана чыгаруучулардын багынан арылтат[21].

Android түзмөктөрдүн баардык чыгаруучулары башында эле root мүмкүндүктү блокирлеп салышат(балким прошивкалоо мүмкүнчүлүгүн да), муну алар колдонуучуну зыянга учуратуучу ПЖ жана түзмөктү бузулуудан коргойбуз деген мотив менен. Бирок, массалык түрдө колдонулган хакерлик ыкмалар бул коргонууну алып салынып аткандыктан, түзүүчүлөр бетме бет аларга түз чыгып расмий телефондорду блоктон чыгаруучу (Sony Ericsson - Unlocking the boot loader, HTC — Unlocking Your Bootloader кызматы) кызматын ачууга мажбур болушкан.

Блоктон чыгаруу мезгилинде телефон бузулуп калуу коркунучу, колдонуучуга жүктөлөт, телефонду блокту чыгаруу мезгилинде колдонуучу гарантияны бат жоготуп алуу шарттары менен макулдашат. А кээ бир түзүүчүлөр дагы алдыга жылышып, алдыңкы колдонуучу башка прошивканы гана отургуза алып эмес, бирок өзүнүн (кылдаттык менен жазылган прошивканы алмаштыруу, программдык жабдуу,программа платформа архитектурасы боюнча документация усулу берилет, оригиналдуу прошивка коду ж.б.у.с ) жана альтернативдик түзүлгөн прошивкаларды колдойт(Sony Ericsson CyanogenMod колдойт). Мынданы сыткары, бул (Sony Ericsson демилгеси) текшерилбеген хакердик колдонмо перепрошивканы иштен алып тыштайт (мисалы HTC үчүн).

Эки тараптын конфликтинде (Google менен телефондун түзүлүүчү менен колдонуучулар) астыдагы мотивация колдонулат:

  • Түзүүчөлөр өзүлөрүнүн телефондоруна «жарнамалык» приложенияларды рутигнги жок өчүрүү мүмкүнчүлүгүнөн чектегилери келишет;
  • Google колдонуучу жөнүндө максималдуу маалымат чогулткусу келет: электрон почта же сайттарга кирген журналын гана эмес, колдонуучунун кайсы жерде жайгашып жүргөнүн(GPS координаттар же, күйүп турган GPS кабыл алма аркылуу, аппараттын соталык чокулар аркылуу жайгашкан жерин аныктоо) реалдык убакытта көзөмөлдөөнү көздөгөн, бул болсо сот талаш тартыштарына чейин кеткен[22][23].
  • Түзүүчүлөр оперативдик түрдө ОС жаңылоого умтулушпайт жана жарым жылдан кийин продукту колдонууну токтотушат, ошол аркылуу алуучуларды жаңы телефондун моделин алууга мажбур кылышат.

2009 жылдын Аяк Оона айында Google кат менен CyanogenMod-дун түзүүчүлөрүнө система бөлүгүнүн алтернативдик прошивкаларындагы приложенияларды жана жабык түпкү коду барларды өчүргүлү деп кайрылышкан ( «Маркет», GPS навигация, «Карты» жана б.у.с.). Жыйынтыгында CyanogenMod-дун Android версияларында "жабык" приложенияларын өчүрүшкөн, жана отургузуу процессинде колдонуучуу Google-дун программа пакети отургузуп жана алтернативдик "жабык" программаларды ("Карталар" ж.б) дагы отургузуу мүмкүнчүлүгү түзүлүп, колдонуучуга Google-дун приложенияларынан көз карандысыз болобу же болбойбу[24].

Приложениелер дүкөнү

түзөтүү

Google Play (башында Android Market)

түзөтүү

Негизги макала: Google Play

2008 жылдын Тогузунчу айында Android ОС атайын онлайн дүкөн приложениялар ачылганын жарыялаган - Google Play Cүйлөшүү боюнча түзүүчүлөр түшкөн каражаттын 70% алышат, Соталык байланыш операторлору - 30 %[25]. 2009 жылдын Бирдин айында түзүүчүлөр үчүн АКШда жана Улуу Британияда өзүлөрүнүн приложениялары (Google Play) үчүн акча алуу мүмкүнчүлүгү түзүлдү[26]. [Sony Ericsson]] компаниясы биринчилерден болуп Android Market-те жеке менчик онлайн дүкөн приложениялар каналын койо берди, жана компания менен сунушталган[27]. 2011 жылдын Бештин айындагы Android Market түзүлгөндөн баштап 10 миллиард приложения көчүрүлгөн[28][29].

2012 жылдын Жалган Куран айында Google «Китептер», «Android Market», «Музыка» жана башка Google Play деги мультимедимялык приложенияларды бириктирди[30] Интернет-магазин Google Play работает в 190 странах[31], насчитывает более 700 тысяч приложений, а за время работы сервиса было скачано 25 миллиардов приложений.[32].

Мобилдик приложение түзүү

түзөтүү

Android опреациондук системине приложение түзүү виртуалдык машина Dalvik, үчүн нестандарттык байт кодундагы программа болуп эсептелинет, алар үчүн атайын отургузуучу пакет .apk форматы түзүлгөн. Приложениялар менен иштечүү үчүн бир топ китепканалар бар: Bionic (libc менен дал келбөөчү стандарттык китепканалар функциясы); libc (Си) стандарттык систем китепкана тили; PacketVideo OpenCORE базасындагы мультимедиялык китепканалар (MPEG4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPG жана PNG форматтарын колдойт); SGL (движок экиченемдүү графика); OpenGL ES 1.0 ES 2.0 (движок үч ченемдүү графика); Surface Manager (приложенияларды 2D/3Dмүмкүнчүлүк берет); WebKit (Web-браузер үчүн даяр движок; HTML, JavaScript тти иштете алат); FreeType (шрифттерди иштетүү движогу); SQLite (жеңил алмактуу СУБД, баардык приложенияларга мүмкүндүү); SSL (тармак ичинде корголгон маалымат өткөрүүчү протокол). Жөнөкөй приложениелерге Linux салыштырмалуу, Android приложениялары кошумча эрежелерге баш ийишет[33]: Content Providers - приложениялар арасында маалымат алмашуу; Resource Manager - XML, PNG, JPEG файл ресурстарына кирүүгө мүмкүндүк; Notification Manager - сап калыбына кирүүгө мүмкүндүк; Activity Manager - активдүү приложенияларды башкаруу.

Google бекер көчүрүү үчүн (Software Development Kit) түзүү аспапын сунуштайт, ал x86-машиналарына Linux, Mac OS X (10.4.8 же өйдө), Windows XP, Windows Vista и Windows 7 опрерациондук системдерине багытталган. Түзүү үчүн JDK 5 версиясы же жаңыраагы керектелет.

Android-ке приложенияларды Java (Java 1.5 ылдый болбошу керек) тилинде түзсө болот. Eclipseке жазылган плагин бар - Android Development Tools (ADT), Eclipse версияларынын 3.3-3.7 багытталган. Жана дагы IntelliJ IDEA ге рлагин бар, android-приложеияларды түзүүнү жеңилдетүү үчүн,,[34] жана NetBeans IDEтүзүү айлана чөйрөсүнө [35], ал болсо Netbeans 7.0 баштап эксперименталдык болбой баштаган, бирок ага карабай расмий атала элек. Мындан сырткары Motodev Studio for Android бар - Eclipse базасында комплекстик түзүү айлан чөйрөсү, Google SDK менен түздөн түз иштешет.

2009 жылы ADTга кошумча болуп Android Native Development Kit (NDK) жырыяланган [36] китепканалар жана аспаптар пакети болуп, С/С++ тилдеринде приложениелерди түзсө болот. NDK коддордун ылдамдыкка критикалуу жерлерде гана колдонго кеңеш беришет.

Android Developer Challenge

түзөтүү

2007 жылдын Жетинин айында түзүүчүлөрдү стимулдоо үчүн Google компания Android Developer Challenge 5 миллион долларлык приздик фонду менен сынак жарыялады[37][38] Сынактын катышуучуларына каалагандай ар кайсы тармактарын камтыган приложение түзүүнү айтышкан - социалдык желелер, ар кандай маалымат менен иштөө, оюндар ж.б.у.с[39] ADC мероприятиясы 2008 жылда башталып аягында 50 марага чыккан катышуучуларга чоң акчалай сыйлык беришкен(25-275 миң доллар)[40]

2009 жылдын Бугу айында ADC2 жаңы сынагы жарыяланган, байге фондусу 2 миллион доллар (башкы приз — 250 000).[41] Сынакка приложенилерди көргөзүү 2009 жылдын Баш Оона айынын 24 нөн баштап Баш Оона айынын 31 не чеейин кабыл алынган. Аяк Оона айынын 24 баштап Тогуздун айынын 6 чейин ADC2 биринчи раундуна карата колдонуучулар добуш берүү аркылуу приложенияларды экинчи раундга тандашкан. Жетинин Айынын 5 де экинич раундга киришкен эң мыкты 200 приложениненин тизмеси жарыяланган (ар бир 10 категорияынын биринде 20дан приложение), ушинтип колдонуучулар экинич раунддун приложениелерин добуш бере башташкан. Жетинин айынын 24 дө экинчи раундун добушу берүүсүү токтогон, жана атайын калыстар эксперттер тобу колдонуучулардын ойлору менен мыкты приложениелерди тандай башташкан. Жетинин айынын 30 да сынактын жеңүүчүлөрүнүн тизмеси жарыяланган.[42]

Баштапкы код

түзөтүү

2008 жылдын Тогуздун айынын 21 де OHA Android платформасынын баштапкы кодунжарыялады.[43] Релизге Android дин баардык агымдары кирди: иштетъъ системи, ортоубакыттык ПЖ (middleware), жана негизги акыркы Java тилинде жазылган приложениялар. Android баштапкы кодуну жалпы көлөмү 2,1 Гб түздү. "Укуктуу лицензия" менен Android баштапкы кодуна Apache License 2.0 ээ.[44] Android 3.0 Honeycomb чыккандан кийин Google уюлдук бөлүмүнүн президенти Энди Рубин, жаңы система версиясынын баштапкы кодун жарыялоо койо турулат деп жарыялады, себеби деп система коммуникаторлорго койо берүүгө даяр эместигин жана дээрлик оптимизация боло элек деди.[45] Бул чечим аналитиктердин критикалык баасына туш болду: мисалга, баяндамачы ZDNet Кристофер Доусон, Google дун мындай кадамын көңүл калтыраарлык деди. [46] Бирок, Компаниянын убадасына ылайык Google 2011 жылдын күзүндө Android 4.0 Ice Cream Sandwich кийинки версиясынын баштапкы кодун ачты.[47]

Интеллектуалдык менчик укугунун бузулушун жарыялоо

түзөтүү

Oracle Corporation Google'ду Java'да интеллектуалдык менчик укугунун бузду деп күнөөлөдү жана керектүү доо менен сотко кайрылды.[48][49][50] Google компаниясына ушундай сыяктуу доолорду Brown Rudnick LLP компаниясынын юристтери да доолоду, алар түзүүчүлөрдү GPL2 лицензиясын өзүнүн Bionic китепканасы менен бузууда деп күнөө койушту.[51] Бул арыз прессада көптараптуу реакция жаратты[52][53][54], бирок ага карабай бир катар эксперттер алдын ала жыйынтыкка келип, күнөөлөр эрте берилген дешти[55].

2012 жылдын Бугу айынын 31 де Уильям Алсуп (William Alsup) судья Oracle'дын доосундагы, Android платформасында колдонулган жана түзүчүүлөрдүн бирдиктүү Java код менен түзө алышкан, 37 API'га автордук укуктарынын тууралыгын аныктап чечим чыгарды. Алсуптун вердиктине ылайык, Oracle — Google талашындагы API интерфейстери болгон предметти, автордук укуктарды коргоо обьектерине кирбейт: "Анткени, реализация методикасында колдонулуп аткан, спецификалык код айырмаланып турат, анткени автордук укуктарды коргоо мыйзамына ылайык даана эле ушундай функция же спецификациясы, же башка Java API колдонулган методдор менен өзүнүн кодун жазса болот. Декларация же башкы саптар методикасы окшош болуп турса деле айырмасы жок. Анткени идеяны же функцияны орундатууда бир эле жол барда, ар кимиси өз эркине ылайык жасай берет, жана мындай ишке ашыруу ыкмасын эч кимисинин монополизациялаганга укугу жок".[56]

  • Android 1.6 версиясында түзүүчүлөр Native Development Kit кошуштуt[57], ал жеке төмөнкү деңгээлдеги модулдары C/С++ тилдеринде, стандарттык linux-китепканасына таянып жазса болот. Бирок, мисалга, Android платформасындагы, Bionic болуп таанылган Си тилинин стандарттык китепканасы, стандарттуу эмес жана libc менен толук биригет.
  • Google Play жана Google дун башка кызматтарына мүмкүндүү болуш үчүн проприетардык приложенияларды колдонуш керек, аны телефондун чыгаруучусу Google менен контракт түзгөндөн кийин гана телефонго отургуза алат.[58]
  • Android'дин каршылаштары платформасын, ашыкча фрагментацияда деп күнөөлөп, түзүүчлүргө тоскоолдук кылат деп сындашты.[59][60] Google баардык күнөөлөрдү четке какты, жарыялоосунда мындай көйгөй жок деп[61],бирок, фрагментации көйгөйүн чечүүчү ыкмасын чыгарды[62].
  • Google'дун Android 3.0 Honeycomb кодун жалпы коомго эмес, Open Handset Alliance жана келишим түзүлгөн индивидуалдык талаптары бар катышуучуларына гана жарыяланганы менен да сынга алынды. Googlе муну платформанын даяр эместигине жана анын туура эмес реализациядан алдын алууда гана экендигин мотивдеди[63].
  • Ричард Столлман билдирди, "баардыгы жөнөкөй жана ачык: Linux өзөгүнөнбашкасы", Android 3 ачык эмес софт кылып көрсөтөт жана "Android менен телефондор Apple жана Windows смартфондоруна салыштырмалуу, азыркы күндө жаман эместигине карабай, алар сиздин эркиндикти сыйлайт деп айтууга болбойт"[64]. Google айтуусуна караганда Android 3.0 жабык коду - убактылуу чек, бирок 4 версиясы чыккандан кийин да 3.0 коду ачылган эмес.
  • Lookout Security Mobile маалыматында, 2011 жылы гана Android-смартфону бар колдонуучулардын болжол менен миллион америка доллары уурдалган.[65]

Сыймыктары

түзөтүү
  • Кээ бир серепчилер белгилегендей, Android Apple iOS каршылаштарына карганда, кээ бир өзгөчөлүктөрүн аябай жакшы көрөстүп атат: веб-сёрфинг, Google Inc кызматтары менен интеграция ж.б[66].Android, iOS салыштырмалуу ачык платформа болгондуктан, андан көп функцияны ишке ашырып алса болот.
  • iOS жана Windows Phone 7 салыштырмалуу, Android'де Bluetooth агымы, толук иштелип чыккан, анын ичинде файлдарды жиберүү жана кабыл алуу.

FTP-сервер реализациясы жок, тармакка кошулуу точка режими(PAN кызматы) жана группалык биррангалуу Bluetooth (GN кызматы) тармактагы менен.

  • Android түзмөктөрдө, эреже катары MicroSD-кардридер жок, андан сырткары iOS жана Windows Phone 7 телефондогу файлдарды түздөн түз телефонго же андан өткөрүүгө болбойт, антиш үчүн (iTunes жана Zune) синхрондоштуруу программасы керек, а Android телефондордо болсо эскартасынынын USB mass storage device («флешка») файл системасын экспорттосо болот.
  • "Текшерилбеген булак"тардын программаларына отургузуу мүмкүнчүлүгү жоктугуна карабай(мисалга, эс картасынан), бул чектөө аппараттын штаттык оңдоо ыкмасы менен өчүрүлүп, интернет кошулмасы (мисалга, интернетке акча короткусу келбегендер же Wi-Fi чекит кошулмасы жоктор ) жок эле телефондорго жана планшеттерге отургузса болот. Жана дагы Android ге приложение жазып аны өзүнүн аппаратына тестирлесе болот, а iOS жана Windows Phone 7 болсо, түзүүчүнүн учеттук жазуусун сатып алыш керек.
  • Android ар кандай аппараттык платформаларга мүмкүндүү, мисалга ARM, MIPS, x86.
  • Google play дүкөнүнүн альтернативдик приложения дүкөнү да бар, мисалга Appstore for Android от Amazon, Opera Store, Yandex.Store

Сыйлыктары жана жетишкендиктери

түзөтүү

PC Magazine басылмасы Android 4.0 Ice Cream Sandwich иштетүү системине "Редакция тандоосу" деген сыйлыкты берди, жаңы ИС платформага көп жакшыртууларды жана смартфон менен планшеттик системалар арасындагы айрымаларды да жоготту деп бегилеп.[67]

2012 жылдын Жалган куран айында «Ведомости» газетасы, Android орус базарындагы планшетик компьютерлер тармагында өзүнүн каршылашы Apple ди артка калтырды деп жарыялады. Себеби деп, аналитиктер Apple өзүнүнүн түзмөктөрүнүн чыгарылышын бир нече айга кечиктирип атышат дешти. Буга катар бул колдонуучуларга алардын "андроиддик" аналогдорун арзан баада сунуштап жатышты.[68]

Android 4.0 Ice Cream Sandwich User Experience Awards 2012 де эң мыкты платформасы аталып алтын алды.[69]

Andoid өсүү тарыхы

түзөтүү

2005 жыл

  • теке - Google компаниясы Android Inc'ти сатып алды.

2007 жыл

  • Аяк оона айынын 5 - расмий түрдө Open Handset Alliance (OHA) топчолор компаниясынын ачылышы жарыяланды, максаты болуп уюлдук түзмөктөргө ачык стандарттарды түзүү болду. Учурда OHA 34 компанияны бириктирет, алардын арасында эң чоң уюлдук T-Mobile операторлору, уюлдук түзмөкчыгаруучулар

HTC, Intel, Sprint Nextel, KDDI, NTT DoCoMo, China Mobile, микросхема түзүүчүлөрү Broadcom, Marvell, NVIDIA, Qualcomm, SiRF, Texas Instruments, LG, Motorola, Samsung Electronics,жана ИТ-индустриянын дүйнөлүк гиганты, жана альянстын эң башкы идеялык шыктандыруучусу Google компаниясы. Бир убакытта OHA ачылыш менен Linux өзөгүндө Android ачык уюлдук платформасы анонстолгон.

  • Жетинин айынын 12 - Android түзүүчлөрү үчүн «Early Look» SDK биринчи пакети тартууланган жана көчүрүүгө мүмкүндүк болгон.

2008 жыл

  • Баш оона айынын 18 - OHA SDK 0.9 beta биринчи версиясын чыгарылышын жарыялады
  • Аяк оона айынын 23 - Google компаниясы T-Mobile уюлдук оператору жана HTC тайвандык чыгарыычулары менен бирге, Android 1.0 платформа базасындагы биринчи түзмөктү анонстоду — T-Mobile G1 (HTC Dream) смартфону.
SDK 1.0, Release 1 аталган биринчи толук түзүүчү пакети чыкты.

2009 жыл

  • Чын куран айынын 30 - Android 1.5 (Cupcake) расмий жаңылануусу чыкты.
  • Аяк оона айынын 15 - Android 1.6 (Donut) версиясы чыкты.
  • Тогуздун айынын 26 - Android 2.0 (Eclair) версиясы чыкты.
  • Бештин айынын 3 - Android 2.0.1 версиясы чыкты.

2010 жыл

  • Үчтүн айынын 12 - Android 2.1. чыкты. Айрым булактарда бул версия «Flan» деп аталып жүрдү, бирок бул «Eclair» релизин бөлүгү.
  • Бугу айы - Android 2.2 (FroYo) версиясы чыкты.
  • Бештин айы - Android 2.3 (Gingerbread) чыкты.

2011 жыл

  • Бирдин айыынын 22 - Android 3.0 (Honeycomb) чыкты
  • Баш оона айынын 15 - Google Motorola Mobility директорлор кеңеши менен телекоммуникациялык корпорацияны 12,5 млрд долларга сатып алуу макулдашуусуна жетти.
  • Аяк оона айынын 9 - Android Jelly Bean биринчи ушактары[70].
  • Тогуздун айынын 19 - Android 4.0 Ice Cream Sandwich чыкты.

2012 жыл

  • Кулжа айынын 27 - Android 4.1 Jelly Bean чыкты.
  • Тогуздун айынын 29 - Android 4.2 Jelly Bean чыкты.[71]

SDK версияларынын чыгуусу

түзөтүү

2007 жыл

  • Жетинин айы — SDK m3-rc20a
  • Жетинин айы — SDK m3-rc22a
  • Бештин айы — SDK m3-rc37a

2008 жыл

  • Бирдин айы — SDK m5-rc14
  • Жалган Куран  — SDK m5-rc15
  • Баш Оона — SDK 0.9 Beta
  • Аяк Оона — SDK 1.0 r1
  • Жетинин айы — SDK 1.0 r2

2009 жыл

  • Бирдин айы — SDK 1.1 r1
  • Чын Куран — SDK 1.5 r1
  • Бугу  — SDK 1.5 r2
  • Теке — SDK 1.5 r3
  • Аяк Оона — SDK 1.6 r1
  • Бештин айы — SDK 1.6 r2
  • Тогуздун айы — SDK 2.0 r1
  • Бештин айы — SDK 2.0.1 r1

2011 жыл

  • Тогуздун айы — SDK 4.0.1 r15
  • Бештин айы — SDK 4.0.2 r16
  • Бештин айы — SDK 4.0.3 r17

2012 жыл

  • Жалган Куран — SDK 4.0.4
  • Кулжа — SDK 4.1
  • Баш Оона — SDK 4.1.1
  • Тогуздун айы — SDK 4.1.2
  • Жетинин айы — SDK 4.2.1

Түзмөктүн суткалык активациялар саны

түзөтүү
Дата Түзмөктөрдүн жалпы саны Күндүк активация саны
Бирдин айы 2009 12,1 миң.
Кулжа 2009 18 миң.
декабрь 2009 51 миң.
Бештин айы 2010 100 миң.[72]
Кулжа 2010 160 миң.[73]
Бештин айы 2010 300 миң.[74]
Бугу 2011 100 млн[75] 400 миң.[76]
Теке 2011 550 миң.[77]
Бештин айы 2011 700 миң.[78]
Бирдин айы 2012 850 миң.[79]
Кулжа 2012 900 миң.[80]
Теке 2012 400 млн[29] 1 млн[81]
Баш Оона 2012 480 млн 1,3 млн[82]
Аяк Оона 2012 500 млн 1,3 млн[83]

Кызыктуу фактылар

түзөтүү
  • Атайын Android платформасы үчүн Droid жана Roboto шрифттери жасалган.
  • Ар бир версияынын аталышы, 1.5 баштап, Android ИС кандайдыр бир десерттин аты менен берилет. 1.5 Cupcake («кекс»), 1.6 Donut («пончик»), 2.0/2.1 Eclair («эклер» же «глазурь»), 2.2 Froyo («тоңдурулган йогурт»тан кыскартылган), 2.3 Gingerbread («имбирдик пряник»), 3.0 Honeycomb («балдуу соталар»), 4.0 Ice Cream Sandwich («балмуздак брикети»), 4.1 Jelly Bean («чайноо начинкасы менен набат»), 4.2 Jelly Bean («чайноо начинкасы менен набат»), 4.3 Jelly Bean («чайноо начинкасы менен набат»), 4.4 KitKat («KitKat»), Lolipop («чупачупс»), Marshmallow («зефир») и Nougat («нуга») (курсив менен келечектеги же тастыкталбаган версиялар белгиленди.
  • Биринчи эки версиясы белгилүү роботтордун атынан болгон:1.0 Astroboy («Астро Бой») жана 1.1 BenderФутурама»), бирок аларды автордук укуктарга байланыштуу десерттерге алмаштырышкан.
  • 2011 жылдын Бирдин айындагы маалыматтарга карап Android ИС Улуу Британияда популярдуу смартфондор арасында ишенимдүү лидерледи, артында iPhone 4 iOS менен калтырды[84]. Эксперттердин жоромолуна ылайык Android ИС, уюлдук иштетүү системдер арасындагы базарга биринчи койгон кадамы болду.
  • Android расмий сайтында сол жактын төмөн жагындагы роботко курсорду жөнөтсө, ал ар кандай кыймыл аракеттерди келтирет, а басылганда ал кол булгалайт.

Тиркемелер

түзөтүү
  1. Аппараты на Android и iOS занимают 85 процентов мирового рынка смартфонов - Бизнес - Исследования рынка - Компьюлента
  2. Android 4.1 Platform Highlights (англ.). Android Developers. Текшерилген күнү 28 -июнь (кулжа) 2012. Түп булактан архивделген күнү 6 -август (баш оона) 2012.
  3. Android 4.1 Jelly Bean и другие новости с Google I/O 2012. Mobile-review.com. Текшерилген күнү 19 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 21 -январь (үчтүн айы) 2013.
  4. Google представила Android 4.2 Jelly Bean. Ferra.Ru. Текшерилген күнү 21 -ноябрь (жетинин айы) 2012. Түп булактан архивделген күнү 2 -декабрь (бештин айы) 2012.
  5. Google представила новый Nexus 7, Android 4.3 и Chromecast. Mail.ru. Текшерилген күнү 26 -июль (теке) 2013. Түп булактан архивделген күнү 27 -июль (теке) 2013.
  6. Новая версия Android — 4.4 KitKat. Mail.Ru. Текшерилген күнү 2 -ноябрь (жетинин айы) 2013.
  7. Обзор планшета Samsung Galaxy Tab 10.1 на базе ОС Android 3.1. iXBT.com. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012.
  8. Планшетный бум ждите весной. Slon.ru. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012.
  9. Первая фоторамка на базе ОС Google Android. Mobiledevice.ru. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 14 -октябрь (тогуздун айы) 2012.
  10. Фоторамка Parrot Specchio обзавелась старшей сестрой по имени Grande Specchio. iXBT.com. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 3 -октябрь (тогуздун айы) 2013.
  11. i’m WATCH – многофункциональные наручные часы, работающие на Android. Mobile-review.com. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 18 -октябрь (тогуздун айы) 2012.
  12. Nikon Coolpix S800c — первая настоящая фотокамера на Android. 3DNews. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012.
  13. HTC Dream: на конференцию Google заглянул андроид (видео, фото, ТТХ). Mobi. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 16 -октябрь (тогуздун айы) 2012.
  14. Android 1.0 запущен на Nokia N810. 3DNews. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 11 -сентябрь (аяк оона) 2012.
  15. Nokia N900 gets Android 2.3 Gingerbread port (англ.). Androidcommunity.com. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012.
  16. Видео дня: Nokia N900 все лучше «притирается» к ОС Android. 3DNews. Текшерилген күнү 17 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 22 -август (баш оона) 2014.
  17. Андрей Коробкин. Платформу Android 4.1 Jelly Bean портировали на Nokia N9. 3DNews (22 -июль (теке) 2012). Текшерилген күнү 23 -июль (теке) 2012. Түп булактан архивделген күнү 25 -июль (теке) 2012.
  18. Кашарин Алексей. Установка android на устройства iphone и ipad (25 февраля 2011). Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  19. Представлен первый официальный бета-релиз Android для Neo FreeRunner. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 21 -июль (теке) 2017.
  20. Порт Android на х86
  21. Android 2.1 from Motorola Droid Ported to G1. Volt Mobile (10 марта 2010). Текшерилген күнү ???. Түп булактан архивделген күнү 26 -июнь (кулжа) 2012.
  22. Google и Apple судят за мобильную слежку.  ??? (29 апреля 2011). Текшерилген күнү 26 -июнь (кулжа) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  23. Против Google и Apple поданы иски.  ??? (13 мая 2011). Текшерилген күнү 26 -июнь (кулжа) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  24. The current state…. CyanogenMod Android Rom (27 сентября 2009). Текшерилген күнү 27 -сентябрь (аяк оона) 2009. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  25. Android Market: Now available for users
  26. Android Market update: support for priced applications
  27. Компания Sony Ericsson открыла собственный канал в Android Market. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 23 Апрель 2012.
  28. Android Market statistics from AndroLib, Androlib, Android Applications and Games directory
  29. 29.0 29.1 Android: 600 000 приложений, 1 млн активаций в сутки, 400 млн устройств
  30. Google переименовала Android Market в Google Play
  31. Число приложений в интернет-магазине Google Play превысило 600 тысяч. Digit.ru. Текшерилген күнү 19 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 23 -октябрь (тогуздун айы) 2012.
  32. Пользователи Google Play совершили более 25 млрд загрузок за 4 года. Digit.ru. Текшерилген күнү 26 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 23 -октябрь (тогуздун айы) 2012.
  33. Application Framework
  34. Google Android IntelliJ IDEA plugin
  35. Android plugin for NetBeans. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 16 Апрель 2012.
  36. Android NDK
  37. Google учредила конкурс по разработке приложений для Android. Компьюлента. Текшерилген күнү 19 -сентябрь (аяк оона) 2012. Түп булактан архивделген күнү 20 -октябрь (тогуздун айы) 2011.
  38. Google Android – первые шаги. 3DNews. Текшерилген күнү 19 -сентябрь (аяк оона) 2012.
  39. Google представила SDK для Android, объявила конкурс, nixp.ru
  40. Победители Android Developers Challenge. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 11 -октябрь (тогуздун айы) 2012.
  41. Android Developer Challenge 2 open for submissions, android-developers.blogspot.com
  42. ADC 2 Overall Winners code.google.com/android
  43. Android is now available as open source. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 28 -февраль (бирдин айы) 2009.
  44. Licenses (Android Open Source Project)
  45. Ashlee Vance, Brad Stone. Google Holds Honeycomb Tight (англ.). Business Week (24 March 2011). Текшерилген күнү 18 -февраль (бирдин айы) 2012. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  46. Christopher Dawson. Google Android 3.0 «Honeycomb»: Open source no more (англ.). ZDnet (14 March 2011). Текшерилген күнү 18 -февраль (бирдин айы) 2012. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  47. Matthew Panzarino. Android 4.0 Ice Cream Sandwich Source Code Released (англ.). The Next Web (14 November 2011). Текшерилген күнү 18 -февраль (бирдин айы) 2012. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  48. Oracle подала в суд на Google за нарушение патентов. Газета.ру (13 августа 2010). Текшерилген күнү 13 -август (баш оона) 2010. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  49. Oracle sues Google over Android and Java. CNET (12 августа 2010). Текшерилген күнү ???. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  50. В исходных файлах Android был обнаружен скопированный код Java.  ??? (???). Текшерилген күнү ???. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  51. Edward Naughton. The Bionic Library: Did Google Work Around The GPL?. Brown Rudnick (14 марта 2011). Текшерилген күнү 22 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 22 -март (жалган куран) 2011.
  52. Bill Ray. Google copyright purge leaves Android developers exposed. The Register (17 марта 2011). Текшерилген күнү 22 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 22 -март (жалган куран) 2011.
  53. JT. В платформе Android зафиксированы факты возможного нарушения лицензии GPL. OpenNET (18 марта 2011). Текшерилген күнү 22 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  54. Tirsina Radu. Analysis: Does Google’s Android use «stolen» Linux code?. TG Daily (21 марта 2011). Текшерилген күнү 22 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  55. Thom Holwerda. Does Android Violate the GPL? Probably Not. OSNews (21 марта 2011). Текшерилген күнү 22 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  56. Судья заявил, что у Oracle нет авторских прав на Java API
  57. Introducing Android 1.5 NDK (англ.). android-developers.blogspot.com (25 июнь 2009). Текшерилген күнү 30 июнь 2009. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  58. Конфликт между сообществом разработчиков Android и Google / Android / Хабрахабр
  59. Marc Flores. Steve Ballmer Jabs Android for Fragmentation Issues (англ.). IntoMobile (5 октября 2010). Текшерилген күнү 7 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  60. Анатолий Ализар. Стив Джобс обвиняет Android во «фрагментации». Habrahabr (20 октября 2010). Текшерилген күнү 7 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  61. Юрий Стрельченко. Google отрицает фрагментацию Android. СОТОВИК (17 ноября 2010). Текшерилген күнү 7 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  62. Lee Mathews. Google releases Android anti-fragmentation kit (англ.). DownloadSquad (4 марта 2011). Текшерилген күнү 7 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  63. Matthew Jones. Google holds Honeycomb source code, says it’s not ready for smartphones (25 марта 2011)
  64. Ричард Столлмен: Можно ли считать Android свободным софтом?. Компьютерра (21 -сентябрь (аяк оона) 2011). Текшерилген күнү 18 -февраль (бирдин айы) 2012. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  65. Harrison Weber. The top security threats to mobile users in 2012? Malware, sneaky ads and data thieves (англ.). The Next Web (14 December 2011). Текшерилген күнү 18 -февраль (бирдин айы) 2012. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  66. Jack Wallen. 10 things Android phones do better than the iPhone (англ.). Tech Republic (3 ноября 2009). Текшерилген күнү 21 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 21 -март (жалган куран) 2011.
  67. Sascha Segan. Google Android 4.0 «Ice Cream Sandwich» (англ.). PC Magazine (22 November 2011). Текшерилген күнү 24 -ноябрь (жетинин айы) 2011. Түп булактан архивделген күнү 1 -март (жалган куран) 2012.
  68. Операционная система Apple проиграла российский рынок системе Android Ведомости
  69. 2012 User Experience Awards Winners. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 13 -март (жалган куран) 2013.
  70. Chris Ziegler. Exclusive: Android 'Jelly Bean' comes after Ice Cream Sandwich (update) (англ.). The Verge (9 September 2011). Текшерилген күнү 17 -февраль (бирдин айы) 2012. Түп булактан архивделген күнү 5 -июнь (кулжа) 2012.
  71. Official Android Blog: Nexus: The best of Google, now in three sizes
  72. Операционная система Android 2.2 представлена официально. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 19 -февраль (бирдин айы) 2014.
  73. Google зафиксировала 160 тысяч активаций Android-устройств в сутки
  74. Суточное количество активаций Android-устройств достигло 700 тысяч
  75. Official Google Blog: Android: momentum, mobile and more at Google I/O
  76. Schmidt: Android to be Asia’s mobile gateway — ZDNet Asia News. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 23 -январь (үчтүн айы) 2012.
  77. http://www.zdnetasia.com/schmidt-android-to-be-asias-mobile-gateway-62301256.htm Archived 2012-01-23 at the Wayback Machine Schmidt: Android to be Asia’s mobile gateway
  78. Суточное количество активаций Android-устройств достигло 700 тысяч — Железо и гаджеты — Смартфоны и коммуникаторы — Компьюлента. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 9 -февраль (бирдин айы) 2013.
  79. NEWSru.com | Google: количество активаций Android превысило 850 тыс. в сутки. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 4 -март (жалган куран) 2016.
  80. Число ежедневно активируемых Android-устройств превысило 900 тысяч | Профи-ньюс
  81. Google I/O: суточное количество активаций Android-устройств достигло миллиона — Софт и безопасность — Операционные системы — Linux — Компьюлента
  82. Статистика активаций устройств от Google. Текшерилген күнү 24 -июнь (кулжа) 2018. Түп булактан архивделген күнү 4 -март (жалган куран) 2016.
  83. Активировано более 500 миллионов Android-устройств / Hi-Tech@Mail.ru
  84. Kate Solomon. iPhone 4 dips out of USwitch top five UK mobiles list (англ.). TechRadar (22 февраля 2011). Текшерилген күнү 21 -март (жалган куран) 2011. Түп булактан архивделген күнү 21 -март (жалган куран) 2011.

Сырткы шилтемелер

түзөтүү
Макалалар