Бала-Айылчы

Чүй облусунун Москва районундагы айыл
Бала-Айылчы, Москва району‎»‎ барагынан багытталды)

Бала-Айылчы (мурдагы аталышы Жарды-Суу) — Кыргызстандын Чүй облусунун Москва районундагы айыл. Ак-Суу айыл аймагынын курамына кирет.

Айыл
Бала-Айылчы
Өлкө Кыргызстан
Облус Чүй облусу
Район Москва району
Айыл аймагы Ак-Суу
Координаттар 42°40,18′ с. ш. 74°0,39′ в. д.HGЯO
Тарыхы жана Географиясы
Мурунку аталышы Сталин, Жарды-Суу
Борборунун бийиктиги 1127 м
Убакыт аралыгы UTC+6
Калкы
Расмий тили Кыргыз тили
Калкы 1346[1] адам (2021)
Улуттук курамы Кыргыздар
Диний курамы Мусулмандар
Сандык идентификаторлор
Телефон коду +996
Почта индекси 724622
Автоунаа коду 08, C, S
Бала-Айылчы (Кыргызстан)

ААББТ коду — 41708 217 804 04 0[2].

Тарыхы түзөтүү

Бала айылчы айылы болжол менен XVIII-XIX кылымдарда негизделген. Жергиликтүү калктын уламышы боюнча айылдын аталышы, бул конуштун негиздөөчүсү "Бала Айылчы уулу" деген санжырачыга түздөн-түз тиешеси бар. Ал бул жерге өзүнүн болушу менен келип отурукташкан. Ошол кезде "Бала Айылчынын конушу" - деп аталган. Совет мезгилде "Сталин айылы", Андан соң "Жарды-Суу айылы" - деп, аталышы бир нече жолу өзгөрүлгөн, 1991-жылы Кыргызстан эгемендүүлүк алгандан кийин "Бала Айылчы" - деген аталышты алган. Айылда Кочкорбай, Саяк, Алике, Тоопай, Басыз, Жедигер жана башка ири уруулар бар.

Географиясы жана Климаты түзөтүү

Айыл Кыргыз Ала Тоосунун түндүгүндө, Ак суу дарыясынын оң жагында жайгашкан. Беловодск айылынан 19-20 чакырым түштүктө, Бишкек шаарынан 65 чакырым алыстыкта жайгашкан. Деңиз деңгээлинен 1127 метр бийиктикте турат. Климат континенттик январь айынын орточо температурасы -5°..-9°С. Июлдуку 20°-25°С. Жылдык жаан-чачын 500мм. Топурак өсүмдүктөрү бийиктик боюнча өзгөрөт.

Экономикасы жана Инфраструктурасы түзөтүү

Айылдын экономикасы негизинен айыл чарба, анын ичинен мал чарба жана дыйкан чарбасы өнүккөн. Бул аймакта бири-бирине тыгыз байланышкан коллективдүү чарбалары ийгиликтүү жүргүзүлөт. 1930-жылдары массалык коллективдештирүү жылдарында айыл чарба кооперативинин эң жөнөкөй формасы боз жерди биргелешип иштөө шериктиги кеңири түрдө жайылган. Айылда чарба техникалардан МТЗ, ГАЗ 52, ГАЗ 53, ЮМЗ, Т40 жана заманбап ири техникалары бар.

Айылдагы 5 көчөгө белгилүү инсандардын ысымы ыйгарылган жана көчөлөрдө түнкү шам чырактар орнотулган, ошондой эле ички жолдорго асфальт төшөлгөн. Абдыгул Жапаров атындагы эки кабаттуу 11 жылдык орто мектеп 2021-жылы ачылган[3], мектептин заманбап толук шарты бар. Китепкана, "Айыл ордо" маданият үйү, футбол аянтчасы, ат майданы, медициналык тейлөө, Почта, кирпич заводу, суу сактагыч жана жаштар комитети мекемелер жайгашкан.

Спортту түзөтүү

Айылдагы эң популярдуу спорт түрлөрү Көк бөрү, футбол, мини футбол, волейбол, тогуз коргоол жана ордо. Спорт тармагында белгилүү инсандардан, Бакыт Жолдош уулу - белгилүү улакчы көк бөрү боюнча Биринчи Лиганын чемпиону жана Бишкек шаарынын 140 жылдыгына арналган чоң турнирдин финалисттери. Рустам Какеев - көк бөрү боюнча Республикалык деңгээлде оюн көргөзүп келет. Нурбек Ахатов - Кыргыз Республикасынын футбол боюнча Топ лиганын төрт жолку чемпиону, үч жолку коло медалдын ээси. Кыргызстандын кубогу жана АФК президентинин кубогунун Малайзия 2005, 2006 финалисти.

Белгилүү инсандары түзөтүү

Калкы түзөтүү

жылы 2009 2014 2015 2020 2021
адам 836 1029 1058 1331 1346[1]

Булактар түзөтүү

Шилтемелер түзөтүү